کد مطلب: 115242
یکشنبه 11 خرداد 1399 12:11
از طرحهای پژوهشی منتشر نشده سالهای 1384 تا 1392:
پژوهشگر، آقای حسین پوراحمدی (دانشیار دانشگاه شهید بهشتی) در بخشی از پیشگفتار این طرح که در سال 1392 آمده است، درباره این طرح چنین بیان داشته است که:
بهرغم جایگاه والا و اهمیت بیبدیل اسلام در تحقق اهداف گوناگون حیات طیبه انسانی و پاسخگویی به نیازهای بشر در روابط داخلی و خارجی بهویژه با تاکید بر ابعاد ارزشمند و بنیادین توحیدی، تحقق عدالت، صلح و پیشرفت، تاکنون اما مطالعات جامع دانشگاهی و بنیادین بهطور گسترده و کاربردی در خصوص نظریهپردازی اسلامی در عرصه روابط بینالملل و تبیین نگاه اسلام به ابعاد ساختاری و مؤلفههای گوناگون روابط بینالملل کمتر صورت گرفته است. با توجه به نیاز روزافزون جوانان، دانشگاهیان، نهادها، سازمانها و مراکز تصمیم سازی و تصمیمگیری روابط خارجی، فعالان نظریهپردازی و تحلیل اسلامی در جهان و نهایتاً مؤسسات فرهنگی و تبلیغی داخلی و خارجی به شناخت حوزههای نظریهپردازی و سیاستگذاری اسلام در عرصه روابط بینالملل، ضروری است به نظریهپردازی و تبیین مبانی و چشماندازهای اسلام در روابط بینالملل پرداخته شود. ما در این کتاب تلاش داریم به این ضرورت پاسخ دهیم.
بنابراین، ضرورت تبیین و فرمولبندی نظریههای گوناگون اسلامی بهویژه در عرصه روابط بینالملل بهمنظور ارائه راهکارها و مدلهای ناب اسلام در جهت سعادت و رفاه انسان از یکسو و بیان ناکارآمدی انواع نظریات غیر اسلامی رئالیستی، لیبرالیستی، مارکسیستی و حتی سازهانگاری روابط بینالملل که نیازهای اخلاقی و عدالت انسانی را به فراموشی سپردهاند از سوی دیگر، لزوم ارائه «نظریه اسلامی روابط بینالملل» را پیش روی ما نهاده است. بنابراین، ضرورت دارد با غور و پژوهش در منابع و ادبیات اسلامی نظریه و فرانظریه اسلامی روابط بینالملل را ارائه و آن را در نقد ادبیات موجود غیر اسلامی روابط بینالملل و فهم و تحلیل و تدوین سیاست خارجی و سیاست بینالملل بکار گرفت. باور داریم ارائه و بکار گیری این نظریه و فرانظریه اسلامی و نقد نظریههای غالب غیر اسلامی روابط بینالملل بر اساس آن وظیفه علمی و دانشگاهی ما میباشد. اختلاف اساسی میان نظریات غیر اسلامی روابط بینالملل معاصر و الگوی نظریه اسلامی روابط بینالملل بهویژه ناشی از مبانی متفاوت انسانشناختی، معرفتشناسی و هستیشناسی آنها نشات گرفته است. بدین ترتیب، فرمولبندی و تبیین نظریه اسلامی روابط بینالملل جهت بهکارگیری و ورود مؤلفهها و شاخصههای اسلامی در یک رویکرد روابط بینالملل متفاوت با رویکردهای غیر اسلامی معاصر انگیزه و هدف اصلی ما در این کتاب است.
غایت نظریه اسلامی روابط بینالملل تأمین حیات طیبه و سعادت انسانی است. بی شک این هدف با حاکمیت نظام توحیدی و ارزشهای الهی در جامعه بینالملل امکانپذیر است. لذا در تقریر نظریه روابط بینالملل اسلامی در تأمین این هدف غایی باید گفت؛ ارزشهای الهی و دینی با توجه به مشترک بودن در میان تمامی بشریت و نیز ابتنای بر فطرت انسانی، توانایی تبدیلشدن به هنجارهای عام بینالمللی را دارد. با توجه به عقلانیت استعلایی کارگزاران روابط بینالملل و نقش هنجارها در شکلدهی به هویت، میتوان انتظار داشت که هنجارهای بینالمللی نظیر احترام متقابل، نفی برتریجویی و ظلم، کرامت انسانی و... جامعه بینالمللیای مبتنی بر همبستگی اخلاق و تعهد بازیگران به یکدیگر را به وجود آورد. تنها شکلگیری جامعه بینالملل بر مبنای هنجارهای الهی است که میتواند هدف میانی نظریه اسلامی روابط بینالملل که همانا؛ صلح، ثبات و امنیت پایدار در روابط بینالملل است، را فراهم آورد.
در این طرح پژوهشی و کتاب حاصل از آن در پی سه هدف اصلی هستیم:
1- ارائه اصول و مبانی فرانظریه اسلامی روابط بینالملل
2- نقد و ارزیابی نظریههای غالب رشته روابط بینالملل
3- ارائه و فرمولبندی نظریه اسلامی روابط بینالملل بهمنظور فهم و تحلیل تحولات و تدوین الگوهای مناسب سیاست خارجی و بینالملل.
بدین ترتیب امید داریم قدمی هر چند ابتدایی در تدوین متون علمی و دانشگاهی دربرگیرنده ادبیات و منابع کتابخانهای مورد نیاز برای درک و شناخت نقش و جایگاه آکادمیک اسلام در حوزه مطالعاتی روابط بینالملل برداشته شود تا بتوان به حس خودباوری و اعتماد به منابع اسلامی و قرآنی برای درک رویدادهای محیطهای پیرامونی بینالمللی نائل گردید. بعلاوه اینکه با نقد نظریههای غیر اسلامی روابط بینالملل این باور که این نظریهها میتوانند تمامی حقایق و زوایای رویدادها را ملاحظه کنند مورد چالش قرار میگیرد و تحولی هر چند محدود در نقد سکولاریسم بهعنوان چارچوب حاکم بر ادبیات روابط بینالملل دانشگاهی و جهان سیاست ظاهر خواهد شد.
برای مطالعه و دریافت متن کامل این پژوهش، روی لینک زیر کلیک کنید.