در زمان وقوع بحران بیماری‌های اپیدمی مانند شیوع ویروس کووید 19، سرعت همه‌گیری این ویروس و پیامدهای گسترده سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و درمانی آن دولت‌ها، سازمان‌ها و مدیران را ملزم به اخذ تصمیمات استراتژیک متعددی خواهد کرد. این بحران‌ها مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کنند.در این پژوهش به معرفی روش جدیدی از تصمیم‌گیری استراتژیک با عنوان «باخت استراتژیک» و همچنین به تبیین کاربردهای آن پرداخته شده است.

ویروس کرونا و بیماری کووید ۱۹ دنیا را درنوردید و مشکلات عدیده‌ای برای جوامع توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته به وجود آورد و سیستم‌ها و ساختارهای نظم موجود از جمله سبک زندگی انسان‌ها را تغییر داد. سبک زندگی را به دو دوره متمایز و متفاوت پیش و پس از آن پدیده می‌توان تقسیم کرد.از این منظر کلمه پساکرونا به معنی آغاز دوره‌ای جدید و متفاوت از جهان در نظر گرفته می‌شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی ابعاد سبک زندگی نوین جوانان در دوران پساکرونا بوده است که در بهار سال 1399 در شهرستان نی‌ریز استان فارس انجام شده است.

با توجه به افزایش چشمگیر تولیدات پژوهشی با موضوع کووید 19، ارزیابی تأثیرات آن‌ها به شناسایی ابعادِ دانش موجود از این ویروس و شاخص‌های ارزیابی کمک می‌کند، و سیاستگذاران علم و فناوری را در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی دقیق‌تر یاری می‌کند.در این مقاله علاوه بر ارزیابی اثرات سیاستی پژوهش‌های سلامت حوزه کووید 19 با رویکرد آلتمتریکس، به بررسی شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب در این موضوع، نظام‌های حکمرانی، و اسناد سیاستی که از این مطالعات بهره برده‌اند، ابعاد موضوعی آن‌ها، و تأثیرات سیاستی پژوهش‌های کارآزمایی بالینی کووید 19 در اسناد پرداخته شده است.

تنها راه قطعی کاهش ضریب شیوع بیماری، ایجاد ایمنی جمعی است. برای این موضوع لازم است دست‌کم 65 درصد از جمعیت در برابر ویروس مصون باشند. ایمنی جمعی از دو طریق ممکن است. نخستین راه که در اوایل ظهور بیماری مطرح بود ابتلای اکثریت جامعه به بیماری است. کمی پس از ظهور بیماری در چین و سپس اسپانیا مشخص شد که مصونیت از طریق آلودگی به ویروس، در برخی افراد به‌وجود نمی‌آید و در برخی دیگر مدت زمان نامعلومی دارد. همچنین هزینه‌های مالی، جانی، درمانی و عوارض بلندمدت بیماری به‌قدری زیاد است که این سیاست را به‌کلی از توجه خارج می‌سازد. راه حل دیگر واکسیناسیون سراسری است. واکسیناسیون علاوه بر منابع مالی و انسانی، نیازمند همکاری اقشار مختلف بوده و در طرح‌ریزی آن باید جنبه‌های مختلفی دیده شود. این گزارش به نکاتی در زمینه نحوه آگاهی‌رسانی، انواع واکسن‌های مورد استفاده، شبیه‌سازی توزیع و دریافت بازخورد، سیاستگذاری صنایع مرتبط با اجرای واکسیناسیون، بررسی افراد واکسینه‌شده و اولویت‌بندی گروه‌ها جهت واکسیناسیون می‌پردازد.

گزارش حاضر با هدف مروری اجمالی بر محتواها و محصولات تولیدشده توسط اندیشکده‌ها، مراکز تحقیقاتی و موسسات برتر کشور تا نیمه آذرماه 1399 صورت گرفته است. اندیشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی موجود در این گزارش عبارتند از:• مرکز پژوهشی آرا؛• پژوهشکده سیاست‌پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت؛• موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی؛• فرهنگستان علوم پزشکی؛• انجمن علمی اپیدمیولوژیست‌های ایران؛• پژوهشکده دیاران؛• اندیشکده حکمرانی دانشگاه شریف؛• مرکز پژوهش‌های مجلس؛• مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه؛• اندیشکده سیاست‌گذاری اقتصادی تهران؛• پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛• ستاد سلامت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛• مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری؛• مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.

در این نوشتار بیان شده است که شیوه‌های حکمرانی، عامل تأثیرگذار اصلی بر کامیابی یا ناکامی کشورها در مدیریت بحران کرونا بوده است و عواملی دیگری مانند شکل حکومت، توانایی‌های مالی و فناورانه کشورها، همبستگی اجتماعی و فرهنگ عمومی، تنها هنگامی می‌توانند نقش قابل توجهی ایفا کنند که در چارچوب یک الگوی حکمرانی مطلوب بحران قرار گیرند.

شیوع ویروس کرونا، ضرورت کاربست فناوری‌های دیجیتال را برای مدیریت بهینه بیماری (از شناسایی و کنترل افراد ناقل گرفته تا کمک به درمان)، کاهش ترددها و تماس فیزیکی افراد، دورکاری و تداوم فعالیت‌های اقتصادی، آموزشی، بانکداری الکترونیکی و خرید کالا و خدمات را بیشتر کرده است.اما باید این نکته را در نظر گرفت که کرونا به‌عنوان یک پدیده «شگفتی‌ساز» زمینه را برای تحول در عرصه دیجیتال فراهم کرده است. شگفتی‌ساز، رخدادی است با احتمال وقوع نسبتاً کم ولی با اثرگذاری زیاد بر روی سیستم. شیوع بیماری کرونا سبب شده است، صنعت تجارت الکترونیک در جهان ۵ سال زودتر از موعد رشد کند.

با انتشار بیماری «کرونا-2019» در ایران و لزوم آگاهی از ماهیت این بیماری و توجه به نکات کلیدی در این زمینه، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری اقدام به تألیف و ترجمه گزارش‌ها و مقالاتی در این خصوص از روز اول تاکنون کرده است.