جنگی که اکنون در یمن بین حوثیها و متحدانشان از یکسو و طرفداران عبدربهمنصورالهادی و ائتلاف به رهبری عربستان از سوی دیگر در جریان است، به باور بسیاری از کارشناسان یک جنگ نیابتی بین ایران و عربستان است (هرچند دیگر عربستان بهطور مستقیم وارد جنگ شده است). دستکم میتوان اینگونه اطمینان داشت که عربستان از نفوذ ایران در یمن که بخشی از شبهجزیره عربستان است سخت بیمناک بوده و بنابراین در پی کاهش این نفوذ است.
اما تلاش عربستان در این حد باقی نمانده است. عربستان سالها است تلاش میکند در افغانستان نفوذش را بگستراند؛ اما به نظر میآید پس از وقایع سه-چهار سال اخیر که به «نفوذ ایران در منطقه» تعبیر شده است و بهویژه پس از آغاز درگیریهای داخلی در یمن و قدرت یافتن حوثیهای شیعه، عربستان در پی مقابلهبهمثل است و در این میان هیچ گزینهای را بهتر از افغانستان نیافته است. درواقع همانگونه که یمن ارتباط جغرافیایی، تاریخی و زبانی با عربستان دارد، افغانستان نیز همه این اشتراکات را با ایران دارد؛ و اگر جریانی شیعه در یمن قدرتی قابلتوجه دارد، جریان [های] اهل سنت افراطی نیز در افغانستان دارای قدرتی قابلتوجه است. پیش از اینکه به فعالیتهای اخیر عربستان در افغانستان بپردازیم، بهتر است اشارهای کوتاه و گذرا داشتهباشیم به فعالیتهای عربستان در افغانستان.
اما تلاش عربستان در این حد باقی نمانده است. عربستان سالها است تلاش میکند در افغانستان نفوذش را بگستراند؛ اما به نظر میآید پس از وقایع سه-چهار سال اخیر که به «نفوذ ایران در منطقه» تعبیر شده است و بهویژه پس از آغاز درگیریهای داخلی در یمن و قدرت یافتن حوثیهای شیعه، عربستان در پی مقابلهبهمثل است و در این میان هیچ گزینهای را بهتر از افغانستان نیافته است. درواقع همانگونه که یمن ارتباط جغرافیایی، تاریخی و زبانی با عربستان دارد، افغانستان نیز همه این اشتراکات را با ایران دارد؛ و اگر جریانی شیعه در یمن قدرتی قابلتوجه دارد، جریان [های] اهل سنت افراطی نیز در افغانستان دارای قدرتی قابلتوجه است. پیش از اینکه به فعالیتهای اخیر عربستان در افغانستان بپردازیم، بهتر است اشارهای کوتاه و گذرا داشتهباشیم به فعالیتهای عربستان در افغانستان.
وزارت امور اعلامی گروه تروریستی داعش موسوم به «دولت اسلامی» با انتشار یک ویدیو حرفهای اعلام کرد که شاخه «ولایة صنعا» را تشکیل داده است. صنعا پایتخت کشور یمن، طی ماههای گذشته به تصرف نیروهای شیعه «الحوثی» درآمد و رئیس جمهور این کشور، «عبده ربه منصور هادی» مجبور به فرار از کشور و استقرار در ریاض شد.
این ویدیو 9 دقیقهای، مانند ویدیوهای پیشین این گروه تروریستی با دقت و ظرافت گرافیکی خاصی تولید شده و به همراه موسیقی متن و تواشیح معروف «اعلام خلافت» در سایت «توئیتر» انتشار یافت. در این ویدیو که در 24 آپریل منتشر شده است؛ 18 نیروی جهادی داعش به انجام تمرینات نظامی در یکی از بیابانهای نامشخص یمن مشغولاند.
این ویدیو 9 دقیقهای، مانند ویدیوهای پیشین این گروه تروریستی با دقت و ظرافت گرافیکی خاصی تولید شده و به همراه موسیقی متن و تواشیح معروف «اعلام خلافت» در سایت «توئیتر» انتشار یافت. در این ویدیو که در 24 آپریل منتشر شده است؛ 18 نیروی جهادی داعش به انجام تمرینات نظامی در یکی از بیابانهای نامشخص یمن مشغولاند.
چند هفته پیش در مسکو مقامات روسی اعلام کردند که سامانههای اس300 را به ایران تحویل میدهند در پی اعلام همین خبر تحلیلهای مختلفی بیان میشود.
اگر ایران این سامانه موشکی را تحویل بگیرد دومین قرارداد تسلیحاتی تهران با مسکو بهحساب خواهد آمد که پس از قرارداد فروش موشکهای «تور- ام 1»، منعقد خواهد شد.
اس300 چه سامانهای است که تا این اندازه خبرساز شدهاست؟
اگر ایران این سامانه موشکی را تحویل بگیرد دومین قرارداد تسلیحاتی تهران با مسکو بهحساب خواهد آمد که پس از قرارداد فروش موشکهای «تور- ام 1»، منعقد خواهد شد.
اس300 چه سامانهای است که تا این اندازه خبرساز شدهاست؟
با تصرف صنعا پایتخت یمن، ثانیهشماری برای واکنش احتمالی نظامی عربستان سعودی آغازشده بود. لذا چندی پیش، در ساعات اولیه نیمهشب، سفیر ریاض در واشنگتن، آغاز عملیات نظامی «طوفان اراده» را رسماً اعلام کرد. در جریان این عملیات، کشورهایی مانند امارات عربی متحده، کویت، قطر، بحرین، سودان، اردن، مراکش و مصر بهطور مستقیم با اعزام جنگنده و ناو رزمی به یاری عربستان شتافتند. ایالاتمتحده امریکا، بریتانیا، ترکیه و پاکستان نیز با کمکهای فنی، سیاسی و اطلاعاتی به این ائتلاف کمک کردند.
پسازآن که در سال 1973، اعراب ائتلاف ناقصی را علیه اسرائیل تشکیل دادند؛ تاکنون نتوانسته بودند نسبت به تحولات امنیتی منطقه بهاتفاق نظر برسند. لذا این اقدام در بدو امر، از جهت تشکیل یک «اتفاق استراتژیک عربی» شایان توجه است.
پسازآن که در سال 1973، اعراب ائتلاف ناقصی را علیه اسرائیل تشکیل دادند؛ تاکنون نتوانسته بودند نسبت به تحولات امنیتی منطقه بهاتفاق نظر برسند. لذا این اقدام در بدو امر، از جهت تشکیل یک «اتفاق استراتژیک عربی» شایان توجه است.
کمیته روابط خارجی سنای آمریکا طرح موسوم به کورکر-منندز را به شکل اجماعی و بارأی قاطع 19 سناتور به تصویب رساند. این طرح که در صورت تصویب نهایی در صحن سنای آمریکا- که احتمال آن نیز بسیار زیاد است- آثار متعددی بر توافق نهایی هستهای ایران و 5+1 دارد. لذا در این متن به بررسی آثار و تبعات اجرای این قانون خواهیم پرداخت.
قراردادی هشتصد میلیون دلاری که هشت سال از اجرای آن گذشت، سه سال بعد از انعقاد، به بهانه اعمال تحریمهای سازمان ملل علیه ایران از اجرا بازماند و اکنون در آستانه عملیاتی شدن است. این همان قرارداد پرحاشیه تحویل سیستم موشکی اس-300 میان روسیه و ایران است که بار دیگر در مرکز توجه قرارگرفته و از منظرهای متفاوت مورد تحلیل قرار میگیرد. بخش قابلتوجهی از تحلیلها به چند فاکتور مشخص میپردازند: تحلیل ماهیت رفتاری مسکو، نوع نگاه ایران به اقدام تازه کرملین، تبعات منطقهای اجرای این قرارداد، ارتباط آن با موضوع هستهای ایران، عوامل فشار بر مسکو برای اتخاذ تصمیم جدید و وابستهای اقتصادی و سیاسی و امنیتی این موضوع را سبب شده است.
لازم است در ادامه بهواسطه حجم وسیعی از تحلیلهای مطرحشده پیرامون علل توقف این قرارداد از سوی روسیه و تصمیم به اجرای قرارداد مذکور، با دقت بیشتری به زوایای این بحث پرداخته و نگاهی به تنوع تحلیلی مرتبط با موضوع داشته باشیم.
لازم است در ادامه بهواسطه حجم وسیعی از تحلیلهای مطرحشده پیرامون علل توقف این قرارداد از سوی روسیه و تصمیم به اجرای قرارداد مذکور، با دقت بیشتری به زوایای این بحث پرداخته و نگاهی به تنوع تحلیلی مرتبط با موضوع داشته باشیم.
باگذشت حدود یک ماه از حملۀ ائتلاف عربی به رهبری عربستان به یمن، هنوز روشن نیست سعودیها در یمن تا به کجا پیش خواهند رفت؛ اما پرسش اینجاست که مهمترین هدف این صفآرایی ریاض و متحدانش چیست؟
به نظر میرسد یکی از اهداف اصلی این اقدام، ارسال پیام شفاف دوستی به داعش باشد و نه کمک به رئیسجمهور فراری یمن.
به نظر میرسد یکی از اهداف اصلی این اقدام، ارسال پیام شفاف دوستی به داعش باشد و نه کمک به رئیسجمهور فراری یمن.
بیانیه لوزان بعد از توافق تاکنون از سوی صاحبنظران بیشماری مورد تجزیهوتحلیل قرارگرفته است. هر کس با توجه به منافعی که هر یک از بازیگران بخصوص ایران و امریکا به دست میآورند به تحلیل این تفاهنمامه پرداخته است. به نظر اینجانب ما نباید صرفاً به منافع مستقیمی که از اجرای توافق نهایی هستهای به دست میآید بسنده کنیم و آن را در همان چارچوب محدود بدانیم. بلکه با توجه به مفاد بیانیه لوزان به نظر میرسد منافعی که ایران بهطور مستقیم و غیرمستقیم از تفاهمنامه هستهای لوزان به دست خواهد آورد بسیار بیشتر از امتیازاتی است که بهطور مستقیم از محتوای بیانیه لوزان مستفاد میشود. تأثیرات غیرمستقیمی که این تفاهمنامه در عرصه منطقهای و بینالمللی و در زمینههای سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی - تجاری و غیره برای ایران به همراه خواهد داشت چهبسا بسیار بیشتر از منافع ملموسی است که در زمینههای هستهای و غنیسازی و تعداد سانتریفوژها حاصل میشود.