طولانی شدن فاصله گفتگوی رئیس جمهور با مردم/ مذاکرات هسته‌ای و کاهش قیمت نفت/ امسال، سال گشایش ها/ برقراری آرامش و ثبات/ حرکت رو به جلو در اقتصاد/ مصرف برق در بخش صنعتی علامتی برای رشد صنعتی/ رشد آمار بیمه شدگان تامین اجتماعی/ وضعیت صادرات غیر نفتی/ پیشی گرفتن صادرات بر واردات/ کاهش قاچاق کالا/ تجهیز گمرکات/ حرکت به سمت دولت الکترونیک/ اهمیت مبارزه با قاچاق/ عزم دولت برای مبارزه با قاچاق کالا/ اهمال‌های 5+1/ برجام و گشایش‌های حاصل از آن/ وضعیت صنعت نفت در چندماه گذشته و پیشرفت‌های آن/ افزایش یک میلیون بشکه‌ای نقت خام به عوان یکی از دست آوردهای برجام/ تنگناها و تجمیلات نفتی در دوره تحریم/ عزت، به عنوان یکی از دستوردهای برجام/ دست باز کشور هم در فروش نفت و هم در دسترسی به پول نفت/ فروش نفت به یورو/ ارتباط با 400 بانک خارجی/ ایجاد فرصت‌های بسیار دوران برجام/ شرایط نفت در قبل از برجام/ شرایط دسترسی به اموال کشور/ ابعاد تحریم/ رفع سایه شوم تهدید از بالای سر کشور/ معرفی ایران به عنوان تهدیدی بر صلح و امنیت کشور از سوی دشمنان/ توفیق ایران در برجام، فرمول ایستادگی و اتحاد مردم/ مذاکرات بر اساس برد-برد مطلوب مقصود ایران/ تثبیعت حقوق ملت ایران در زمینه غنی سازی/ احقاق حقوق ملت ایران/ دستیابی به شرایطی بهتر در صورت تعهد لود مفابل به ظاهر و روح برحام/ سنگ اندازی‌ها در مسیر اجرای برجام/ مخالفت جمهوری خواهان امریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای اهداف ما با برجام/ برجام، یک آزمایش و امتحان برای طرف مقابل ایران/ برجام، مقدمه مذاکرات بعدی با آمریکا/ برجام حاصل وحدت و انسجام ملی، همکاری قوا و حمایت ملت و رهنمودان رهبری/ اجرای دقیق و درست برجام در برخی زمینه ها/ کندی و تاخیر برجام در برخی عرصه ها/ پرداخت‌های غیرمتعارف/ نقش شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در شفافیت امور/ سوء استفاده همیشکی عده‌ای از ابزارهای جدید/ عزم دولت برای سامان دادن هر چه سریع تر یک شبکه اطلاعات ملی/ مبارزه با فساد با شفافیت، دسترسی به اطلاعات و غیر جناحی بودن/ اصلاح ساختار برای تغییر برخی امور/ سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان امور اداری و استخدای کشور هر درد اختیار رئیس جمهور/ سامان تشکیلات برای دوری از فساد/ فیش‌های حقوقی و آغاز آن با ایجاد نهادهای عمومی غیر دولتی/ طرح بحث فیش‌های حقوقی و حقوق نامتعارف در دولت/ پرداخت حقوق‌های غیر متعارف با عناوینی چون پاداش، کارانه، رفاهیات و..../ تصمیم گیری هیئت مدیره برخی دستگاها برای حقوق خود/ اقدام دولت برای حل شکل حقوق‌های غیر متعارف/ مبرا بودن کارمندان دولت از مسئله حقوق‌های غیر متعارف/ عام نبود تخلفات و حقوق‌های غیر متعارف/ ضرورت مقابله با مسئله حقوق‌های نا متعارف به عنوان عملی نامشروع/ برگشت پول‌ها به بیت المال در صورت ثابت شدن تخلف / جایست دولت نسبت به بیت المال/ واگذاری برخی بخش‌ها به مردم/ اجرای بد قانون اصل 44 منشا بسیاری از مشکلات و فسادها/ واگذاری اقتصاد به مردم/ اهمیت شفافیت، رقابت سالم، مبارزه با رانت و مبارزه با قاچاق/ دولت الکترونیک، یکی از راه‌های مبارزه با فساد/ ضرورت ایجاد تحول در بانک ها/ بسته در برنامه اصلاح امور بانکی/ کاهش نرخ تسهیلات/ کاهش مداوم تورم/ بی مفهوم بودن بیشتر شدن سود سپرده در صورت تک نرخی شدن تورم/ عبور از رکود و رسیدن به رشد 3درصدی/ به معنای تشدید رکود نبودن/ کاهش تورم/ حرکت در خور توجه در بخش کشاورزی/ پیشرفت‌های بی سابقه در بخش کشاورزی/ رشد بالای پنج درصد بخش کشاورزی/ تکمیل در راه اندازی 7500 بنگاه اقتصادی با تسهیلات بانک ها/ تلاش ستاد اقتصاد مقاومتی برای به ثمر رساندن 36 پروژه بزرگ ملی/ تداوم اقتصاد مقاومتی در صورت به نتیجه رسیدن با رسیدن برجام/ فراهم شدن زمینه بهتر برای اقتصاد مقاومتی از طریق برجام/ اقتصاد مقاومتی، اقتصادی قوی، پایدار و دانش بنیان/ اشتغال چهل هزار نفر در شرکت‌های دانش بنیان/ برجام تسریع کننده اقتصاد مقاومتی/ برجام فراهم آورنده زمینه برای جذب فناوری‌های نو/ رونق اقتصادی و اشتغال جوانان، آرمان دولت/ برخورداری کشور از نیروهای انسانی تحصیل کرده/ بازگشت مغزها به کشور/ تبعیضی جنسیتی در استخدام‌ها / ضرورت لحاظ شایسته سالاری در استخدام‌ها / حضور بانوان در دانشگاه‌های و در میان نخبگان/ اهتمام فراوان دولت به بخش ورزش/ تصویب قانون به کارگیری قهرمانان/ افزایش تعداد بانوان در المپیک و پاراالمپیک/ اهمیت ورزش/ شعارهای انتخاباتی/ احیای اخلاق/ دور بودن از اخلاف ریشه تمامی مفاسد/ صنعت اخلاق سبب شکاف‌ها و اشتیاق ها/ لزوم رعایت اخلاق عمومی و حرفه ای/ اجتناب از خذشه دار کردن آبروی افراد/ دیدگاه امام در مورد توهین به محرمان/ اهانت به افراد، از مصادیق اعلان جنگ با خدا/ نمونه‌ای از هنک حرمت افراد در جامعه/ پرهیز از به تاراج گذاشتن آبرو و حیثیت افراد/ امنیت فرهنگی/ ضرورت به انزوا کشاندن هتاکان/ سرمایه گذاری در آموزش و پرورش/ اهتمام دولت به سیاست خارجی و برجام و مسئله سلامت به عنوان اولویت ها/ اولین مصوبه دولت در باره احیا دریاچه ارومیه/ اهتمام دولت به محیط زیست/ مسئله آب/ بیشترین سرمایه گذاری دولت در بخش آب/ مسائل منطقه/
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطیبین الطاهرین و صحبه المنتجبین
سلام می‌کنم خدمت همه هم وطنان عزیزم در سراسر کشور و همه ایرانیانی که مستمع این گفتگو هستند. برای من جای بسیار خوشبختی است که امشب میهمان منزل عزیزانمان در سراسر کشور باشیم و نکاتی را در محضرشان عرض کنیم، آن هم در روز 12 مرداد که برای من روز بسیار خاطره انگیزی است؛ روزی که حکم تنفیذ آراء مردم را از دست مقام معظم رهبری گرفتم.
امیدوارم ملت ما مثل همیشه شاد و امیدوار و آماده برای آبادانی بیشتر کشور باشند.
آقای حیدری:
آقای دکتر، ما امشب با یک عالمه سؤال آمده ایم. نمی دانم جناب عالی فرصت کرده اید در این دو سه روز گذشته روزنامه ها، سایت‌های خبری، خبرگزاری‌ها و حتی رادیو تلویزیون را ملاحظه کنید؟ انبوهی از سئوالاتی که خبرنگاران، خبرگزاری ها، رسانه‌ها و مردم مطرح کرده اند و انتظار دارند جناب عالی به آنها پاسخ دهید.
شش ماه از آخرین مصاحبه شما می‌گذرد و به نظرم این خیلی دیر است و مردم حق دارند که شما زودتر به سؤالات آنها پاسخ دهید. می‌خواهم در ابتدا – چون آخر سر وقت نمی شود و می‌گویند زود برنامه را تمام کنید – قول هفته دولت را از جناب عالی بگیرم که یک ماه دیگر است که بتوانیم بخشی از سؤالاتی را که امشب نمی رسیم مطرح کنیم در آنجا خدمت شما طرح کنیم؛ بعد هم ماهی یک بار، چهل و پنج روز یک بار، بالاخره امسال سال آخر دور اول جناب عالی است و نیاز است که سؤالات متراکم مردم و اصحاب رسانه پاسخ داده شود .
خانم شریفی مقدم :
خوشحالیم که امشب افتخار داریم همراه شما هم وطنان عزیز باشیم. در خدمت جناب آقای رئیس‌جمهور، آقای دکتر روحانی، هستیم.
آقای دکتر اشاره کردید که امروز 12 مرداد به نوعی تولد دولت یازدهم است، آغاز سال چهارم ریاست جمهوری. در مورد سه سال گذشته
صحبت‌های زیادی بوده و کاری هم نداریم. از عید به این طرف را صحبت کنیم، وعده و وعیدهایی که در پیام نوروزی ریاست محترم جمهوری به مردم عزیزمان داده شده، شش ماهی که از برجام گذشته، کمی این شش ماه گذشته را مرور کنیم تا بعد به صورت جزئی به موضوعات ریز و درشت دیگر بپردازیم.
رئیس جمهور:
از اینکه باید در مقاطع بسیار کوتاه تری در محضر مردم و در حضور ملت بزرگ ایران گزارش کار به محضرشان بدهم و یک مقدار این بار فاصله طولانی شده جای تأسف دارد. باید در فواصل بعدی این را جبران کنیم و در مدت‌های کوتاه تری بتوانیم با مردم گفتگو داشته باشیم.
از عید نوروز امسال که بیش از چهار ماه می‌گذرد و وارد ماه پنجم شده ایم، وعده من به مردم این بود که امسال ان‌شاءالله سال بهتری خواهد بود؛ به دلیل اینکه سال گذشته (سال 1394) دولت با مشکلات زیادی توأم بود. غیر از مسئله مذاکرات که با فراز و نشیب توأم بود و در واقع پایان سال بود که اجرای برجام شروع شد ( 26 دی 1394)، علاوه بر این سالی بود که به خاطر کاهش شدید و بی سابقه قیمت نفت فشارهای اقتصادی هم بر مردم ما بود.
من از آغاز سال بسیار امیدوار بودم از که امسال سال گشایش‌ها باشد؛ هر روز که پیش می‌رویم با همت مردم، با کمک مردم و با تلاش و کوشش پیگیر دولت و ملت و با همدلی با یکدیگر و با هماهنگی با سایر قوا بتوانیم قدم‌های مؤثری برای سربلندی ملت و رفاه مردم برداریم.
اکنون که چهار ماه از سال گذشته و وارد ماه پنجم شده ایم، بسیار امیدوارتر از روز اول سال که با مردم صحبت می‌کردم، به آینده اقتصاد کشور، مسائل اجتماعی و امنیت ملی امیدوارترم. اولاً از لحاظ امنیتی دولت این افتخار را دارد که در طول این سه سال با همه توان و تلاش در کنار قوای مسلح و به ویژه همت مردم، آرامش و ثبات بی نظیری را در سال‌های گذشته و همچنین ماه‌های اولیه امسال شاهد بودیم و این ثبات و آرامش به حول و قوه الهی ادامه خواهد یافت و ایران همواره منطقه ثبات و تأثیرگذار در امنیت و ثبات کشورهای همسایه هست و خواهد بود.
علاوه بر این، در زمینه مسائل اقتصادی گرچه هنوز آمار اولیه سه ماهه اول سال را در رشد اقتصادی نداریم، اما همه علامت‌ها به ما می‌گوید که حرکت رو به جلوست.
آقای حیدری:
آقای دکتر شما عید نوروز قول رشد پنج درصدی را دادید که با توجه به روند سال‌های قبلی خیلی بلند پروازانه به نظر می‌رسد، اگر چه با قانون برنامه تفاوت سه درصدی دارد. البته همین پنج درصد هم از متوسط رشد همه همسایگان ما بیشتر است. فکر می‌کنید که الان روی ریلی هستیم که آخر امسال بتوانیم به عدد پنج درصد رشد برسیم؟
رئیس‌جمهور:
من بسیار امیدوارم که امسال به هدف رشد پنج درصدی دست پیدا کنیم. علامت‌ها هم در همین آغاز سال همین را به ما می‌گوید. در طول این چهار ماه گذشته رشد مصرف برق در بخش صنعتی بیشتر از سه ماهه و چهار ماهه اول سال گذشته است. همیشه مصرف برق در بخش صنعتی برای ما علامتی است برای رشد صنعتی که دستگاه‌ها فعال تر هستند و بیشتر برق مصرف می‌شود. ما در سال 1393 این تجربه را داشتیم به همان نسبتی که رشد برق داشتیم، به همان نسبت هم به رشد اقتصادی رسیدیم. در این سه چهار ماه هم 2/ 4 درصد رشد مصرف برق در بخش صنعت داریم و این یک علامت اولیه است برای اینکه امسال در مسیر رشد و حرکت به سمت توسعه هستیم.
رشد آمار بیمه شدگان توسط تأمین اجتماعی به ما نشان می‌دهد که در این سه چهار ماه اول که در این مسیر در حال حرکت هستیم. آماری که آنها به ما می‌دهند نشان می‌دهد که حدود 461 هزار نفر تعداد بیمه شدگان در تأمین اجتماعی بیشتر از سال گذشته است. این هم باز یک علامت است برای اینکه حرکت رو به جلو است.
علاوه بر این، ما در صادرات غیر نفتی شاهد حرکت بسیار خوبی هستیم. یک نمودار هم همراه خود آورده‌ام که فکر می‌کنم بد نباشد خدمت بینندگان عزیز ارائه شود. البته این نمودار مربوط به چهار ماهه نخست این سال هاست. در سال 1388 صادرات ما 9/ 5 میلیارد دلار و واردات ما در همان مدت 7/ 15 میلیارد دلار بود. در سال 1389 صادرات ما 8 میلیارد دلار و واردات ما 19میلیارد دلار بوده. در سال 1390 صادرات ما 3/ 10 میلیارد دلار و واردات ما 6/ 18 میلیارد دلار بوده. در سال 1391 صادرات 1/ 10 میلیارد دلار و واردات 5/ 17 میلیارد دلار بوده. در سال 1392 صادرات 4/ 10 میلیارد دلار و واردات 13 میلیارد دلار بوده. در 1393 صادرات 3/ 11 میلیارد دلار و واردات 3/ 17 میلیارد دلار بوده. در سال 1394 صادرات 11 میلیارد دلار و واردات 9/ 13 میلیارد دلار بوده و امسال در چهار ماهه 4/ 13 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی ماست و واردات 9/ 12 میلیارد دلار است.
اولاً صادرات ما بر واردات پیشی گرفته، البته معنایش این نیست که همیشه واردات بد است، واردات مصرفی آن هم اگر تولید داخلی داشته باشیم خیلی بد است، اما اگر کالای اولیه باشد یا موادی برای کارخانجات یا قطعات باشد، واردات خوب است، اما خوشبختانه هم در کل سال گذشته، در بخش صادرات غیر نفتی صادرات بر واردات پیشی گرفت و امسال هم در چهار ماهه اول این رشد را داریم. اولاً نسبت به پارسال که صادرات ما 11 بوده، امسال 4/ 13 است؛ پس صادرات ما بیشتر از پارسال شده و 4/ 2 بیشتر از پارسال است. ثانیاً صادرات بر واردات پیشی گرفته است. بنابراین خود این علامتی است برای اینکه امسال مسیر حرکت ما به سمت یک حرکت مثبت اقتصادی است.
آقای حیدری:
آقای دکتر من می‌خواهم از فرصت استفاده کنم و در اینجا به نکته‌ای اشاره کنم. البته این ارتباطی به دولت جناب عالی ندارد، به طور تاریخی همیشه بوده. در آمارهای صادرات و واردات، قاچاق هیچ وقت منظور نمی شود، گفته می‌شود ما بین 20 تا 25 میلیارد دلار قاچاق به کشور داریم که اگر آن را بخواهیم محاسبه کنیم تراز تجاری ما همچنان منفی است، اما خوشبختانه در سال‌های اخیر مبارزه خیلی خوبی با قاچاق شده، خود ما هم در تلویزیون این مسئله را خیلی جدی پیگیری می‌کنیم. گزارش‌های ستاد مبارزه با قاچاق کالا هم از کاهش‌های سی چهل درصدی در آمار قاچاق حکایت دارد. ممکن است خواهش کنم در مورد قاچاق هم توضیح دهید که الان وضعیت به چه ترتیب است؟
خانم شریفی مقدم:
و اینکه وارداتی که به صورت قاچاق وارد کشور ما می‌شود، آیا در این آمار گنجانده می‌شود. چون به نظر می‌رسد کالاهایی که مشابه داخلی دارد در بازار به وفور دیده می‌شود.
رئیس جمهور:
آمار مربوط به گمرک ایران است، بنابراین قاچاق در این آمار نیست. آماری که اخیراً از مسئولین مربوطه به دست من داده شد، خوشبختانه در یک سال گذشته قاچاق کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده.
خانم شریفی مقدم:
و کشفیات قاچاق در کل نسبت به سال‌های گذشته بالاتر رفته.
رئیس جمهور:
همچنین کشفیات افزایش یافته و در کل قاچاق کاهش پیدا کرده و آن 25 میلیاردی که گفته می‌شود، الان 15 میلیارد است و 10 میلیارد کاهش پیدا کرده است که برای این کار باید همه دست به دست هم دهیم. خوشبختانه گمرکات ما دارای تجهیزات خوبی می‌شود که برخی از این کشفیات هم مربوط به تجهیزات نویی است که الان گمرک‌های ما به آنها مجهز می‌شوند. نیروهای مرزبانی ما باید بیشتر تلاش کنند. زمانی که ما به سمت دولت الکترونیک حرکت کنیم، مسلماً می‌توانیم بهتر با مسئله قاچاق مبارزه کنیم.
در کل مبارزه با قاچاق برای ما بسیار اهمیت دارد. حتی برای رونق اقتصادی ما بسیار مهم است، چون اگر کالایی قاچاق وارد کشور شود مسلماً با تولید کالا در داخل کشور در تضاد است. بنابراین دولت به جد در مبارزه با قاچاق راهش را ادامه می‌دهد. موفقیت یک سال گذشته بسیار خوب بوده و ما این تلاش را ادامه می‌دهیم. مقام معظم رهبری هم همواره بر مسئله مبارزه قاطع با قاچاق تأکید می‌کنند. البته در بحث مبارزه با قاچاق همه قوا باید دست به دست هم دهند و مخصوصاً نیروهای مسلح هم در این زمینه باید به ما کمک کنند.
خانم شریفی مقدم:
برویم به سراغ همان اصطلاح معروف فرجام برجام و اینکه شش ماه از امضا برجام گذشته، مردم دوست دارند اثرات برجام را در زندگی و معیشت خودشان ملموس‌تر حس کنند.
آقای عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در صحبت‌های اخیری که داشتند، اشاره می‌کردند به این موضوع که تحریم‌ها رفع شده اما روی کاغذ؛ یعنی اصطلاح جدیدی این وسط آمده. آقای صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی اشاره می‌کنند که غربی‌ها گویا در حال پخت و پز توطئه جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران هستند. نقض عهدهای مکرری که از غربی‌ها و امریکایی‌ها می‌بینیم، دو صدایی‌ای که از امریکایی‌ها شنیده می‌شود، برجام به کجا رسیده و حالا میوۀ برجام کی قرار است چیده شود؟
رئیس جمهور:
ما وقتی در برابر طرف خارجی قرار می‌گیریم و صحبت می‌کنیم یک جور باید حرف بزنیم، یعنی کمبودها و کم کاری‌های آنها، کاستی‌ها و اهمال آنها را باید به رخ آنها بکشیم و وقتی با مردم خودمان صحبت می‌کنیم، این طرف قصه را هم باید به مردم توضیح دهیم.
البته طرف مقابل ما 1+5 اهمال هایی در اجرا دارد. اما در عین حال برجام فضای بسیار خوبی را برای کشور و اقتصاد کشور به وجود آورده. من در اینجا باید از همه کارکنان صنعت نفت، همه مدیران و مسئولان نفت سپاسگزاری و تشکر کنم. در طول چند ماه بعد از برجام کاری کردند که حتی دیگران هم دچار تعجب شدند که چطور در زمان کوتاهی توانستیم تولید نفت را بالا ببریم و در صادرات نفت خام و میعانات حرکتی را در پیش بگیریم و تقریباً به شرایط مشابه قبل از تحریم برسیم. شما می‌دانید یک چاه وقتی برای مدتی بسته است، وقتی قرار است این چاه دو مرتبه فعال شود فعالیت ها، مقدمات و مخارج خیلی زیادی را نیاز دارد. این آمادگی از قبل از روز اجرای بر جام در دولت ایجاد شده بود و به حق کارکنان صنعت نفت تلاش بسیار خوبی انجام دادند و امروز ما با آمار و ارقام بسیار خوبی مواجه هستیم.
در اینجا باز هم نموداری در این زمینه دارم که فکر می‌کنم دقیق تر به ما بگوید که وضع صنعت نفت ما در طول این چند ماه چگونه بوده و چگونه توانسته ایم به پیشرفت قابل ملاحظه‌ای دست پیدا کنیم.
پیش از برجام یعنی در ده ماهه نخست سال 1394 شرایط به این گونه بوده که مجموعه تولید نفت خام و میعانات گازی ما سه میلیون و دویست و پنجاه هزار بشکه و صادرات ما یک میلیون و سیصد و چهل و هشت هزار بشکه بوده. در چهار ماهه سال 1395 تولید ما چهار میلیون و یکصد و بیست و دو هزار بشکه در روز بوده و صادرات دو میلیون و سیصد و هشتاد و دو هزار بشکه در روز بوده. در تیرماه آمار به این صورت است که تولید نفت خام و میعانات چهار میلیون و یکصد و پنجاه و چهار هزار بشکه است و صادرات نفت خام و میعانات دو میلیون و چهار صد و بیست و هشت هزار بشکه . این نشان می‌دهد که در عرض چند ماه از تولید سه میلیون و دویست و پنجاه هزار بشکه رسیدیم به چهار میلیون و یکصد و پنجاه و چهار هزار بشکه؛ یعنی حدود یک میلیون بشکه نفت خام و میعانات ما افزایش پیدا کرده است.
یک حرکت بسیار خوب بوده که این یکی از آثار برجام است.
خانم شریفی مقدم:
جناب رئیس‌جمهور، الان به صورت نقد فروشنده ایم؟ چون بسیاری کشورهای مختلف بدهی‌های نفتی به ما داشتند که به خاطر تحریم پرداخت نمی شد و حالا کم کم شروع کرده‌اند بدهی‌های خودشان را پرداخت می‌کنند. منابع خبری متعددی گفته اند که ایتالیایی‌ها این کار را می‌کنند. وزیر نفت اشاره کرد که ما از سریلانکا طلب نفتی بزرگی داریم. آیا می‌توانیم این پول‌ها را به داخل کشور برگردانیم؟
رئیس جمهور:
یکی از آثار دیگر برجام علاوه بر مسئله فروش نفت خام و میعانات که دیروز در سخنرانی خود در جمع کارکنان شریف صنعت نفت گفتم، تنها بحث فروش نفت نیست که ما مثلاً یک میلیون بشکه نفت بیشتر بفروشیم، بلکه مهم این است که تا دیروز قدرت‌های بزرگ بالای سر ما ایستاده بودند و به ما تحمیل می‌کردند و می‌گفتند از یک میلیون بشکه نفت خام یک بشکه اضافه هم نباید بفروشید و این را نه تنها بر ما که بر کشورهایی هم که می‌خواستند از ما نفت بخرند، تحمیل می‌کردند.
امروز عزتی برای ما هست که ما نفت را به مقداری که دلمان می‌خواهد می‌فروشیم؛ حال یک میلیون، یک میلیون و پانصد هزار، دو میلیون بشکه یا هرچه می‌خواهیم. این علاوه بر مسئله اقتصادی از لحاظ سیاسی و ابعاد انقلابی کشور مهم است،که یک بخش بزرگ انقلاب استقلال است و یک بخش بزرگ استقلال این است که ما در اداره و اجرای اراده مان در برابر قدرت‌های بزرگ بتوانیم به خوبی ایستادگی کنیم و نگذاریم آنها چیزی را بر ما تحمیل کنند.
علاوه بر اینکه امروز در فروش نفت و میعانات دست ما باز شده، در دسترسی به پول نفت و میعانات هم دست ما باز شده است. اولاً در دوران تحریم کشورهایی که از ما نفت می‌خریدند برای ما شرایط تعیین می‌کردند؛ چون ما مجبور بودیم به چند کشور بفروشیم. می‌گفتند این مقدار به دلار، این مقدار به پول ملی کشور خودمان، بعد آن پول ملی کشور خودشان را هم ناچار می‌شدیم از خود آن کشور کالا خریداری کنیم، چون پول ملی آنها را اولاً نمی توانستیم جا به جا کنیم و بعد هم تبدیلش مخارج فراوانی داشت، چون پولی نبود که در همه جای دنیا ارزش مبادلاتی داشته باشد.
امروز دست ما باز است، به اضافه اینکه از همان پول اگر می‌خواستیم استفاده کنیم حداقل 10 تا 20 درصد حق نقل و انتقال دریافت می‌کردند.
امروز دست ما باز است برای اینکه از پولهای خودمان استفاده کنیم. اولاً نفت هایی که می‌فروشیم، وزیر نفت ما هم اعلام کرد که الان هر نفتی که می‌فروشیم به یورو می‌فروشیم و می‌گوییم همین مقدار یورو به حسابی که ما تعیین می‌کنیم واریز شود. آن وقت این طور نبود، چون حساب هایی نبود که بخواهیم واریز کنیم. امروز بیش از حدود چهارصد بانک خارجی با ما در ارتباط هستند و این روز به روز آمارش بالاتر می‌رود و ما پول نفت را می‌توانیم به شعبات مختلف و شعبات خودمان که در خارج داریم واریز کنیم، که اینها در زمان تحریم فعال نبودند و امروز فعال هستند و می‌توانیم از اینها استفاده کنیم.
بنابراین در دوران برجام فرصت خوبی برای ما ایجاد شده، نه تنها برای فروش نفت و دسترسی به اموالمان، بلکه برای مسئله بیمه و کشتیرانی. شما می‌دانید چون در کشتیرانی در تحریم بودیم کشتی‌های بزرگ در بنادر ما پهلو نمی گرفتند، به بنادر کشورهای دیگر می‌رفتند، بعد می‌بایست با لنج کالاها را حمل کنیم و یک مخارج اضافه برای ما بود.
آقای حیدری:
آقای دکتر اجازه دهید از منظری دیگر به برجام نگاه کنیم؛ با برهان خلف نگاه کنیم. یک سناریو سناریویی است که ما تا کنون آمدیم و رسیدیم، فرض کنیم اصلاً برجامی در کار نبود و ما سناریوی قبلی را تا امروز ادامه داده بودیم. فکر می‌کنید امروز وضعیت ما در حوزه هایی که شما اسم بردید یا حتی اسم نبردید به چه شکل بود؟
رئیس جمهور:
شرایط قبل از برجام چه بود؟ یعنی قبل از مذاکرات دولت یازدهم و توفیقاتی که به دست آوردیم، حال در مقطعی به توافق موقت رسیدیم، بعد هم رفتیم تا برجام و توافق دائم. شرایط این بود که نفت را باید یک میلیون بشکه می‌فروختیم و نه بیشتر، و با مقرراتی که اینها تحمیل کرده بودند به تدریج بیست درصد بیست درصد این یک میلیون کاهش پیدا می‌کرد و امروز در شرایطی بودیم که نمی توانستیم نفت خود را به کشوری صادر کنیم و بفروشیم.
شرایط دسترسی به اموالمان هم روز به روز سخت تر می‌شد و کشورها سخت گیری‌های بیشتر می‌کردند. چون تنها بحث نفت نبود، در خودرو هم تحریم بودیم، در پتروشیمی هم تحریم بودیم، در جا به جایی ریال هم در تحریم بودیم، در فلزات گران بها هم در تحریم بودیم، در همه اینها شرایط بسیار سختی برای کشور پیش می‌آمد، به اضافه اینکه مهم ترین اثر برجام این بود که سایه شوم تهدید از بالای سر ما رفع شد.
آن کاری که دشمنان ما انجام داده بودند این بود که پرونده ما را به شورای امنیت، آن هم در فصل هفت برده بودند، شش هفت قطعنامه علیه ما تصویب کرده بودند، تحریم‌های سخت و شدید و هر زمان ممکن بود کشور ما دچار یک آتش و جنگ ناخواسته شود و این تهدید از سر مردم رفع شد.
ایران را به عنوان کشوری در سازمان ملل معرفی کرده بودند که تهدید صلح و امنیت جهانی است. این هم در قطعنامه‌های شورای حکام بود، هم در قطعنامه‌های سازمان ملل؛ به عنوان کشوری که صلح و امنیت جهانی را تهدید می‌کند. این شرایط ایران هراسی از بین برده شد.
البته من این نکته را به مردم بسیار عزیز و خوبمان عرض کنم، توفیق ما در برجام لطف 1+5 نبوده، نه اینکه آنها چیزی را سخاوتمندانه به ملت ما بخشیدند، مردم ما با ایستادگی، مقاومت و اتحادشان، با رهبری شجاعشان و هدایت‌های خود ایشان باعث شد که ما این توفیق را در برجام پیدا کنیم.
ما در واقع رفتیم حقمان را بازستاندیم، کسی نیامد به ما تقدیم بکند، لطف کسی نبود، بلکه ایستادگی ملت عزیز و بزرگوار ما بود و در سایة این مقاومت ملت ما به پیروزی رسید.
البته ما از اول هم گفته بودیم که ما دنیال برد – باخت نیستیم. ما دنبال یک توافق برد – برد هستیم که طرف مقابل هم احساس کند که موفقیتی به دست آورده است و ما هم به توفیقاتمان دست پیدا کنیم. لذا می‌بینید طرف مقابل هم می‌گوید که ما ایران را از ساخت بمب دور کردیم. حالا این هم مال آنها، بگذار به این دلشان خوش باشد. در حالی که ایران طبق فتوای مقام معظم رهبری هیچ وقت دنبال بمب نبوده، نیست و نخواهد بود. بنابراین اگر بخواهیم با آن شرایط بسنجیم، امروز در شرایط بسیار سختی قرار می‌گرفتیم.
به اضافه اینکه ما باید حقمان را در هر مقطعی باز ستانیم. دیگران می‌خواهند حق ما را تضییع بکنند. حق هسته‌ای مگر حق ما نبود؟ آنها به شورای امنیت رفتند و گفتند ایران اصلاً حق غنی سازی ندارد؛ اما امروز طبق همان مصوبه شورای امنیت، ایران نه تنها حق غنی سازی دارد، بلکه حتی در مقام فروش محصولات غنی سازی خودش هم قرار دارد. آب سنگین خودش را هم تولید می‌کند و به کشورهای دیگر می‌فروشد. اورانیوم را هم غنی‌سازی می‌کند و به کشورهای دیگر می-فروشد. همچنین با همکاری کشورهای دیگر دارد به فناوری‌های نو هسته‌ای دسترسی پیدا می‌کند و رآکتور اراک را با کمک یکی دو کشور دیگر دارد نوسازی می‌کند و به شرایط نو تجهیز می‌کند.
بنابراین آنچه مهم است احقاق حقوق ماست که به آن دست پیدا کردیم و در بسیاری از زمینه‌ها شرایط شرایطی است که برای مردم فضای بهتری را برای کار، کوشش، فعالیت و سرمایه گذاری [فراهم می-کند.] الان سرمایه‌گذاری در ایران دارد آغاز می‌شود. بیش از 3 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در ایران قطعی شده است. سرمایه‌ها و قراردادهای دیگر در حال نهایی شدن است. البته اگر طرف مقابل ما دقیقاً به همة آنچه متعهد بود و به ظاهر و روح برجام به خوبی عمل می‌کرد ما امروز شرایط بهتری داشتیم.
خانم شریفی مقدم:
یعنی در حال حاضر سنگ اندازی‌هایی در اجرای مسیر برجام از سوی طرف مقابل انجام می‌گیرد؟
رئیس جمهور:
حتماً سنگ اندازی‌هایی وجود دارد؛ همان‌هایی که با اصل برجام مخالف بودند.
در درون امریکا شما می‌دانید حداقل مجلس نمایندگان با برجام مخالف بود؛ مخصوصاً جمهوری‌خواهان که مرتب مخالفت و سنگ اندازی می‌کردند برای اینکه برجام به امضا نرسد و تصویب نشود. رژیم صهیونیستی همیشه مخالف بود و سنگ‌اندازی می‌کرد، الان هم مانع تراشی می‌کند. برخی از کشورهای اطراف ما متأسفانه روی کودک صفتی خودشان با برجام مخالف بودند، امروز هم در اجرای برجام دارند سنگ اندازی می‌کنند. شما در امریکا می‌بینید که کنگره هر روز به دنبال تصویب لایحه‌ای است برای اینکه مشکلی را جلوی پای ایران به وجود بیاورد و دولت امریکا ناچار می‌شود بعضی از موارد را وتو بکند و بعضی از موارد را مخالفت بکند.
همان طور که مقام معظم رهبری بیان فرمودند اگر طرف ما، طرفی بود که به تعهدات خود دقیق عمل می‌کرد، هم به نفع منطقه و هم به نفع خودش بود. مقام معظم رهبری فرمودند که این یک آزمایش و یک امتحان برای طرف مقابل بود. اگر امریکایی‌ها با حسن نیت و دقیق برجام را اجرا و پیاده می‌کردند، جلوی سنگ اندازی‌ها را می‌گرفتند و شاهد کندکاری هایی که ما امروز می‌بینیم نبودیم، چه بسا به طرف اعتماد می‌کردیم و در یک موضوع دیگر هم حاضر بودیم با آنها مذاکره بکنیم که ممکن بود به نفع منطقه، امریکا، ما و دیگران باشد. متأُسفانه آنها این آزمایش را به خوبی انجام ندادند و به تعهدات خودشان دقیق پایبند نبودند؛ اما در عین حال ما باید حواسمان در برابر طرف مقابل جمع باشد.
من می‌خواهم اینجا این نکته را تأکید بکنم، برجام حاصل وحدت و انسجام ملی، همکاری همه قوا، حمایت همه ملت بزرگوار و رهنمودهای مقام معظم رهبری بود که ما در سایۀ آن در برجام پیروز شدیم. امروز هم در ادامه راهمان، برای اینکه از فرصت به وجود آمده به خوبی استفاده کنیم، باز هم همان وحدت و انسجام را می‌خواهیم، همان هدایت‌های مقام معظم رهبری را می‌خواهیم. باید همه قوا در کنار یکدیگر دست به دست هم بدهیم و اگر دیدیم روزی، جایی طرف مقابل ما نقضی را می‌خواهد انجام بدهد، در برابر او با قاطعیت ایستادگی بکنیم.
من این نکته را هم اضافه بکنم که برجام در بعضی از زمینه‌ها خیلی خوب اجرا شد؛ مثل صادرات نفت و گاز، مثل بیمه، مثل کشتیرانی و نقل و انتقال پول در برخی از موارد؛ در بعضی از جاها هم با کندی پیش می‌رود؛ مثل عدم حضور و عدم فعالیت بانک‌های بزرگ در رابطه با ایران؛ البته با بهانه هایی که می‌تراشند، یا فشارهایی که پشت پرده به آنها وارد می‌شود و در برخی از نقل و انتقالات یا تبدیل ذخائر ما به ارزهای دیگر هنوز کم و بیش مشکلاتی وجود دارد؛ اما روند، روندی است که هرچه جلوتر می‌رویم گشایش بیشتری پیش روی ماست. ان‌شاءالله با وحدت و اتحاد و یکپارچگی این راه را پیش ببریم.
آقای حیدری:
جناب آقای رئیس‌جمهور، اجازه بدهید بحث فیش‌های حقوقی را بهانه کنیم برای طرح بحث مبارزه با فساد. واقعیت این است که فیش‌های حقوقی اگرچه موضوع مهمی است، اما اتفاقاً در قسمت شفاف فساد در کشور ما اتفاق افتاد.
استحضار دارید در دانش مدیریت می‌گویند به هر میزان که شفافیت بیشتر باشد فساد کمتر می‌شود. اتفاقاً فیش‌های حقوقی روشن است، چون چاپ می‌شود و دیده می‌شود و به نوعی نوک قله کوه یخ فساد است. برنامه جامع دولت برای مبارزه با فساد چیست به بهانه فیش‌های حقوقی؛ اگرچه این موضوع نباید از اذهان فراموش شود.
شما اقداماتی را شروع کردید در رابطه با فیش‌های حقوقی، حتماً هم لازم است، اما به نظر می‌رسد شرط کافی دیدن بدنه این کوه یخ است که در واقع به نوعی زیر آب است. دولت به طور مشخص در این زمینه می‌خواهد چه کند؟ جزء شعارهای انتخاباتی شما هم بود. اولین جلسۀ هیئت دولت هم من یادم است که شما یک سری بخشنامه‌ها را لغو کردید با همین نیت که این وضعیت را سامان بدهید.
خانم شریفی مقدم:
و به مردم بگویید چه زمان متوجه این موضوع شدید؟ آقای طیب نیا وزیر اقتصاد و دارایی در مصاحبه اخیری که همین چند روز پیش با روزنامۀ اعتماد داشتند به موضوع فیش‌های نجومی اشاره داشتند و گفتند از اوایل سال 94 متوجه پرداخت وام‌ها و تسهیلات کلان به برخی از مدیران شدیم. آیا آن زمان این فیش‌ها بررسی نشده بود؟
رئیس جمهور:
به موضوع خیلی مهمی اشاره کردید؛ موضوعی که به پرداخت‌های غیر متعارف یا فیش‌های حقوقی یا هر تعبیر دیگری معروف شده است. ما هرچه که اسمش را بگذاریم این حرکت در مجموع حرکت خیری بود، حالا البته افرادی که این موضوع را دنبال کردند، با هر نینی بودند، بعضی‌ها نیت‌های مختلفی داشتند اما در مجموع به نظر من به نفع مردم و کشور ما و در مسیر درست مبارزه با فساد و بحث شفافیت قرار گرفت.
اولاً من می‌خواهم در اینجا به نقش فضای مجازی تأکید بکنم که نقش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در این زمینه بسیار مؤثر بود. و تأکید دولت یازدهم از روز اول بر فعالیت شبکه‌های مجازی که برخی آن روزها معتقد بودند که باید با این شبکه‌ها مبارزه کرد، این شبکه‌ها را بست و فیلتر کرد، این شبکه‌ها برای جامعه مشکل درست می‌کنند، در حالی که همه نظرسنجی هایی که در زمینه فضای مجازی در کشور ما به عمل می‌آید، بیش از 60 درصد مردم به فضای مجازی به خاطر طنز و تفریح و سرگرمی و وقت گذرانی مراجعه می‌کنند، 30-20 درصد مردم به خاطر اطلاعات و مسائل علمی و عده‌ای به خاطر اخبار و اطلاعات. مردم ما مردم هوشیار و بیداری هستند و با آگاهی خودشان نخواهند گذاشت این ابزار بسیار خوبی که می‌تواند به نفع جامعه، اطلاعات و مردم قرار بگیرد، گروه کوچکی از این ابزار سوء استفاده کنند، که همیشه عده‌ای از ابزار جدید سوء استفاده می‌کنند. ما باید بتوانیم از این فضا به نفع کشور استفاده بکنیم؛ مخصوصاً که در مسیر حرکت برای دولت الکترونیک و همچنین ساخت یک شبکه اطلاعاتی ملی هستیم و یکی از اهداف بزرگ این دولت این است که بتواند زودتر یک شبکه اطلاعاتی ملی را سامان بدهد.
اساس مسئله شفافیت است. اساس مسئله دسترسی مردم به اطلاعات است، و در مبارزه با فساد غیر جناحی بودن است. مسئله را حزبی و جناحی نکنیم. واقعاً همه باید با فساد مبارزه کنیم. همه باید با قاچاق – به عنوان یک مورد از فساد – مبارزه بکنیم. همه باید با سوء استفاده مبارزه بکنیم، با رانت باید مبارزه کنیم؛ از جمله رانت اطلاعاتی و رانت‌های مختلف در زمینه مسائل بانکی و تسهیلاتی که تلاش ما این است که بتوانیم این فضا را عوض کنیم.
برخی از امور را با اصلاح ساختاری باید تغییر بدهیم. اتفاقاً در همین ایام که مسئله مبارزه با فساد بیشتر با این فیش‌های حقوقی مورد توجه قرار گرفت، من به این نتیجه رسیدم که در زمینه مسائل اداری – استخدامی و کارهایی که در این زمینه لازم است، معاونت جداگانه‌ای تشکیل بدهیم و در واقع دو معاونتی که قبلاً ادغام شده بود با حکمی که امروز صبح صادر شد، دو سازمان تشکیل شد؛ سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
شما می‌دانید در خیلی از موارد در دستگاه‌ها مقرراتی وضع کرده‌اند، تشکیلاتی را تصویب کرده‌اند، هم طرازی هایی را به وجود آورده‌اند، در حالی که می‌دانید امور اداری و استخدامی کل کشور در یک جا متمرکز است و طبق قانون اساسی در اختیار رئیس‌جمهور است. برنامه و بودجه هم یک جا متمرکز است و در اختیار رئیس‌جمهور است. و این دو سازمان، سازمان هایی هستند که به رئیس‌جمهور برای اجرای این وظیفه مهمی که در قانون اساسی ذکر شده، کمک می‌کنند.
ما باید تشکیلاتمان را سامانی بدهیم برای اینکه بتوانیم از فساد دور شویم و نگذاریم فساد تحقق پیدا بکند؛ نه اینکه شرایطی فراهم باشد که فساد به راحتی انجام بگیرد، بعد برای مبارزه با فساد اقدام کنیم.
در مسئله فیش‌های حقوقی در واقع باید بگوییم از زمانی شروع شد که نهادهای عمومی غیردولتی درست شد؛ یک نهاد یک وقت خصوصی است و بخش خصوصی مقررات و چارچوب خودش را دارد. یک وقت جایی دولتی است، باز هم در چارچوب و مقررات دولتی کار می‌کند. وقتی یک نهاد عمومی غیر دولتی شد یا به قول بعضی‌ها خصولتی، نه دولت بر آن به آن صورت حاکم است و نه جزو بخش خصوصی است. در واقع دارد از اموال عمومی استفاده می‌کند و مشکلاتی را به وجود می‌آورد. ضمن اینکه قوانینی که ما در زمینه حقوق و دریافتی‌های مختلف داشتیم، متأسفانه شکاف‌ها و مسیرهایی داشت که می‌شد از آن سوء استفاده کرد. در برخی از مقررات خیلی استثنا داریم؛ مثلاً یک قانونی راجع به حقوق و مقررات می‌گوید، بعد ببینید چقدر استثنا زده است. من الان همراهم است، اما وقتمان گرفته می‌شود که مطرح شود.
آقای حیدری:
در واقع استثناها قاعده می‌شوند و آن قانون دیگر تبدیل به حاشیه می‌شود.
رئیس جمهور:
بله همه اش استثنا، فلان کس استثنا، فلان فرد استثنا. اینها مشکلاتی بود که به وجود آمده بود. حالا بخش‌های خصوصی مثل بانک و بنگاه-های خصوصی به هر حال در چارچوب خودش حقوق و مبانی‌ای دارد؛ اما وقتی از منابع دولتی می‌خواهد استفاده بکند آن وقت آن چارچوب باید چارچوب دقیقی باشد.
اولین باری که این بحث در دولت مطرح شد زمانی بود که مقررات اجرایی بودجه سال 95 در دولت مورد بحث قرار گرفت. آنجا این بحث مطرح شد که برخی از افراد هستند که غیر متعارف حقوق می‌گیرند. یکی دو تا از همین بنگاه‌های اقتصادی مثال زده شد؛ یا برخی از موارد وام-هایی می‌گیرند که با وامی که مردم عادی می‌توانند بگیرند از لحاظ نرخ و مقدار متفاوت است. البته آنجا مقررات خوبی وضع شد؛ مقرراتی که مربوط به اجرای بودجه سال 95 بود و چارچوب‌های خوبی تصویب شد. چون بودجه ما امسال یک مقدار دیرتر به دست ما رسید، چون 2 ماهی به صورت یک دوازدهم و دو دوازدهم از بودجه استفاده کردیم، همزمان با شروع این مباحث شد. اول حقوق یکی دو نفر مطرح شد و بعد معلوم شد که برخی از حقوق‌ها در چارچوب متعارف نیست. حالا چطور استفاده می‌شد؟ برای اینکه در قانون و مقررات بحث حقوق بوده، برخی از مزایا بوده، بعد چیزی به نام پاداش درست می‌شد، چیزی به نام کارانه درست می شده و عناوین مختلف؛ چیزی به نام رفاهیات درست می‌شد؛ تحت عناوین دیگر پرداخت‌های اضافه‌ای را می‌دادند یا در برخی از دستگاه‌ها مجمع یا هیئت مدیره، خودشان برای خودشان تصمیم می‌گرفتند؛ یعنی ذی نفع خودش برای خودش تصمیم می‌گرفت؛ که من گفتم لایحه‌ای راجع به بحث شفافیت و ذی نفع‌ها تهیه بشود که این را به مجلس بدهیم که به طور کلی قانونی و ممنوع بشود.
در اینجا متوجه شدیم که مواردی برخلاف انصاف بوده؛ حالا ممکن است در بعضی موارد هم با استناد به یک چارچوب و مقرراتی بگویند در این چارچوب بوده؛ اما در عین حال حقوقی که طرف دارد از بیت المال می‌گیرد باید متناسب باشد با کار و فعالیت و خدماتی که ارائه می‌دهد.
در اینجا تصمیمات خوبی گرفته شد. همه قوا در این زمینه همکاری کردند. مقام معظم رهبری کمک کردند و دستور دادند مقرراتی که دولت تصویب می‌کند، برای سایر نهادها و ارگان‌ها هم لازم الاجرا باشد و آنها هم آن قانون را اجرا بکنند. دولت در این زمینه و در جلسات مختلف تصمیماتی را اتخاذ کرد. چارچوب‌هایی را مشخص کرد و در نهایت شورای حقوق و دستمزد، حقوق و دستمزدی را مشخص کرد و چارچوبی را برای این تعیین کرد که سخنگوی دولت اینها را برای مردم توضیح داده است.
من در اینجا لازم می‌دانم بگویم که همه این موارد مربوط به درصد بسیار کمی بوده است. اولاً کارمندهای ما و کارکنان دولت و کارکنان معمولی سایر نهادها کاملاً از این مسئله مبرا هستند. حقوقشان یک حقوق معمولی است. آنچه شایع شده که حقوق آنها کاسته می‌شود، این شایعات بی اساس است. حقوق آنها اصلاً کاسته نخواهد شد. آنچه مد نظر است مربوط به چند هزار مدیری است که در سازمان‌های دولتی و غیر دولتی داریم. اگر حساب کنیم آنهایی که حقوق غیر متعارف داشتند، به حدود یک درصد مدیران ما هم نمی رسد؛ یعنی تخلفات، تخلفات عام نبوده، اکثریت قاطع قریب به اتفاق مدیران جامعه ما برای کشور و ملت شان خادمان خوبی بوده اند و هستند و خدمت می‌کنند. این موارد، مواردی استثنا بوده اما در عین حال مهم بوده. به نظر من کار بسیار خوبی شروع شده، من در اینجا می‌خواهم تشکر کنم از همه آنهایی که در این زمینه در رسانه‌ها تلاش کردند و به این موضوع اهتمام ورزیدند برای اینکه با این عمل غیرعادلانه، غیرمنصفانه و، در برخی از موارد ناصحیح و نادرست و می‌شود گفت نامشروع، مقابله شود. این مقابله باز هم ادامه پیدا می‌کند اگر مواردی باشد...
خانم شریفی مقدم:
آیا این پول‌ها به بیت المال برگشت؟
رئیس جمهور:
هر مورد که تشخیص بدهیم که مواردی بوده که تخلف شده، برخلاف مقررات و قوانین بوده یا سوء استفاده از قانون بوده، این پول‌ها برمی گردد. اگر افرادی هم علاوه بر این حقوق فساد دیگری داشته باشند، به دستگاه قضایی سپرده می‌شوند. برای اینکه جامعه و مردم ما کاملاً بدانند که دولت در این زمینه حساس است؛ نسبت به بیت المال و پولی که از آن مردم است و تعلق به مردم دارد. و کسانی هم که برای مردم خدمت می‌کنند باید در چارچوب مقررات حقوقشان را دریافت کنند. لذا در مقررات جدیدی که دولت وضع کرده است، دیگر بحث حقوق نیست، بحث فوق العاده نیست، بحث مجموعه دریافتی است که مجموعه دریافتی باید منحصر به رقمی بشود و از آن رقم بالاتر نباید باشد.
آقای حیدری:
اجازه بدهید کوه یخ فساد را کمی صریح‌تر بگویم. حتماً بحث فیش‌های نجومی و نا متعارف چیز بدی است و باید با آن برخورد شود؛ اما واقعیت این است که برخی از پست‌ها و سمت‌ها در کشور هست که اگر به افراد بگویی حقوق نگیرید و چیزی هم از جیب خودتان بدهید، حاضرند بدهند که در آن پست‌ها و سمت‌ها بنشینند. فکر نمی کنید بهتر باشد که دولت به واگذاری تصدی‌گری‌ها سرعت ببخشد و بنگاه‌ها را واگذار بکند. و عملاً دولت به جای خودش برود که اعمال حاکمیت سیاسی و امنیتی است. بخش‌های اقتصادی را هم به لحاظ افزایش کارآمدی، هم به خاطر کاهش فساد واگذار کند و از این بخش‌ها بیرون بیاید. به نظر می‌آید راه حل اساسی مبارزه با فساد همین کاری است که در کشورهای توسعه یافته دنیا هم کرده اند؛ کشورهایی که رتبه‌های خوبی در شفافیت و مبارزه با فساد دارند.
رئیس جمهور:
این کاملاً درست است. هدف نظام هم در سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی این بود که بخش‌های غیرضروری، که ضرورتی ندارد تصدی آنها به عهده دولت باشد، به مردم واگذار شود؛ هم مالکیت و هم مدیریت آن به مردم واگذار شود.
متأُسفانه اجرای بد قانون اصل 44 یکی از مسائلی بود که این مشکلات را به وجود آورد؛ یعنی به جای اینکه ما این اموال را به مردم واگذار کنیم، به نهادهای عمومی و بخش‌های عمومی غیر دولتی واگذار کردیم و مشکل دو طرفه شد؛ دیگر نه دولت نظارت داشت، نه در واقع بخش خصوصی بود. بخش بزرگی از فساد هم از همین جا رخ داد.
در اینکه آن مقداری که در دولت‌های قبل به مردم واگذار شده چه مقدار بخش خصوصی واقعی بوده، چه مقدار خصولتی، آمارش کم و زیاد دارد، اما بخش بسیار کمی است که بخش خصوصی واقعی است. در این دولت تلاش ما بر این بوده که چیزی که واگذار می‌کنیم به بخش خصوصی واقعی واگذار کنیم. البته مشکلاتی هم در این راه وجود دارد و مشکلاتی را هم به وجود می‌آورند.
راه این است که ما اقتصاد را به خود مردم واگذار کنیم. دست بخش خصوصی را باز بگذاریم و مشکلاتی را که پیش پای آنهاست برداریم. دستگاه هایی که باید امنیت کشور را حفظ بکنند و مسئولیت‌های اصلی کشور را بر دوش داشته باشند، آنها به بخش اقتصاد نروند. اقتصاد را به مردم واگذار کنیم. مردم هم منصفانه مالیات خودشان را پرداخت کنند و دولت حامی بخش خصوصی باشد، چارچوب‌های لازم را از لحاظ سیاست خارجی و امنیت تهیه کند و از مردم حمایت کند. این مشکلاتی که امروز با آنها مواجه هستیم، به خاطر همین است؛ همان طور که کشورهای پیشرفته بخش دولتی و تصدی‌گری را به موارد حاکمیتی منحصر کرده اند و بقیه امور را به مردم واگذار کرده اند. بسیاری از امور هست که می‌شود به مردم واگذار کرد و مردم بهتر و دقیق تر هم اداره می‌کنند و رقابت سالمی هم در جامعه به وجود می‌آید.
ما شفافیت می‌خواهیم. رقابت سالم می‌خواهیم. مبارزه با فساد می‌خواهیم. با رانت‌ها باید مبارزه کنیم. با قاچاق باید مبارزه بکنیم. شرایط را برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی باید آماده بکنیم. با فناوری‌های نو باید کشور را در مسیر پیشرفت بیشتر قرار بدهیم. در آن شرایط است که شاهد خواهیم بود با این گونه فسادها مواجه نمی شویم. مدیریت ما اگر یک مدیریت دقیق باشد و دولت ما اگر به سمت دولت الکترونیک برود، بسیاری از این مفاسد از پیش پای مردم برداشته می‌شود.
خانم شریفی مقدم:
جناب آقای رئیس‌جمهور! برای رونق هرچه بیشتر تولید داخل در صحبت‌هایتان برخی جزئیات را اشاره کردید، اما باز هم جای بحث دارد و اینکه چرخ‌های صنعت خیلی سریع تر بچرخد. آمار و ارقام نشان می‌دهد که در سه سال اخیر دولت یازدهم نقدینگی افزایش پیدا کرده، پولهای بلوکه شده هم برگشته. کمی از این نقدینگی را اگر در تولید داخل به کار بگیریم می‌توانیم بیکاری را رفع بکنیم و همین طور به گسترش صنعت و تولید هم کمک بکنیم. در این زمینه توضیح بفرمایید؛ تسهیلاتی هم اخیراً تصویب شده که قرار است به بنگاه‌های زود بازده و البته واحدهای صنعتی که در سال‌های اخیر نیمه فعال شده بودند، پرداخت بشود. 7500 واحد هم مشمول دریافت این تسهیلات قرار گرفته اند. کمی برای مردم در این باره توضیح بفرمایید.
رئیس جمهور:
ما برای اینکه بخواهیم در بخش تولید کشور را در مسیر رونق قرار بدهیم به سرمایه داخلی، یا به سرمایه خارجی، یا به بودجه دولت، یا به حمایت بانک‌ها نیاز داریم. بودجه دولت رقمش محدود است، حتی آنجاهایی که به عنوان بودجه عمرانی وارد عمل می‌شویم رقم بزرگی نیست که بتواند تحولی بزرگ در کشور ایجاد بکند. سرمایه گذاری داخلی که باید عمدتاً به میدان بیایند، آنها هم بدون کمک بانک قادر نیستند که سرمایه گذاری قابل ملاحظه‌ای انجام بدهند. ما باید بانک‌ها را متحول بکنیم.
اخیراً بسته‌ای را برای مسئله بانک تحت عنوان برنامه اصلاح امور بانکی کشور اعلام کرده‌ایم؛ و در این زمینه لایحه‌ای هم تقدیم مجلس کردیم برای تقویت بانک‌ها و اینکه بتوانند تسهیلات بیشتری در اختیار مردم قرار دهند، همچنین نرخ سود تسهیلات هم کاهش پیدا کند؛ یعنی همزمان هم بانک‌ها توانمند شوند و هم نرخ سود تسهیلات کاهش پیدا کند.
دولت در این زمینه با بانک‌ها در حال مشورت و تفاهم است. همان طور که می‌دانید نرخ تسهیلات کاهش پیدا کرده است؛ به خاطر اینکه بانک مرکزی در بازار بین بانکی فعال شده و نرخ‌ها را پایین آورده و امروز بحث این است که سود تسهیلات هجده درصد باشد، البته سود سپرده‌ها هم به پانزده درصد کاهش پیدا کرده است. دلیل آن این است که تورم ما کاهش پیدا کرده و مسیر بسیار خوبی را طی کرد.
چون این نکته را اشاره کردید، این نمودار را هم نشان بدهم که از وقتی ما شروع کردیم، از مهرماه سال 1392 که فعالیت‌های دولت شروع شده، در این نمودار می‌بینید که روند کاهشی مداوم در زمینة تورم در کشور داریم. پیش بینی ما در آغاز دولت این بود که در سال 1396 به تورم یک رقمی برسیم که خوشبختانه امسال به تورم تک رقمی رسیده‌ایم و الان تورم 5/ 9 درصد است و این نشان می‌دهد که در این مسئله شرایط خوبی را از لحاظ اقتصادی داریم ایجاد می‌کنیم. وقتی تورم زیر ده درصد است دیگر مفهوم ندارد که سود سپرده چند واحد درصد بیشتر باشد.
آقای حیدری:
آقای دکتر، نقدی که به این تورم است، که البته کاهش تورم اقدام لازمی بوده، این است که گفته می‌شود به قیمت تشدید رکود در کشور دچار کاهش تورم شدیم. چقدر این حرف را قبول دارید؟ آیا دولت می-تواند با ملاحظه روشی که تا الان پیش برده و تورم را کنترل کرده، رکود را همزمان مهار کند و بتوانیم تا آخر سال همان رشد پنج درصد را داشته باشیم؟
رئیس جمهور:
اولاً ما یک تجربه داریم و آن در سال 1393 است؛ در این سال یک بار توانسته‌ایم از رکود عبور کنیم و به رشد سه درصد برسیم. البته کاهش شدید قیمت نفت نگذاشت که بتوانیم آن روند را ادامه دهیم. امسال آن روند را ادامه خواهیم داد و از شرایط سخت سال 1394 مقداری عبور کرده‌ایم. به همین دلیل هم امسال تورم ما تک رقمی خواهد بود و
ان‌شاءالله رشد پنج درصد هم خواهیم داشت.
پس بنابراین این کاهش تورم به معنی تشدید رکود نیست و از رکود هم می‌توانیم عبور کنیم. برای این عبور به تشویق سرمایه گذاری و سرمایه داخلی و خارجی و فناوری نیاز داریم. الان در بخش کشاورزی حرکت بسیار خوبی ایجاد شده و همچنین در فناوری‌های نوین برای اصلاح زمین، آبیاری با بهره‌وری بالا و آبیاری‌های نوین و کانال کشی-هایی که شروع شده است. من یک بار در مناسبتی گفتم که در سال گذشته ما 85 هزار هکتار زهکشی و کانال کشی داشتیم و برای آبیاری نوین هم در سال گذشته 125 هزار هکتار زمین را به آبیاری نوین مجهز کردیم که این نسبت به سال‌های گذشته بی سابقه است.
در برخی استان‌ها مانند خوزستان و ایلام که طرح ویژه‌ای که مقام معظم رهبری در زمان سفر قول داده بودند و سال‌ها باقی مانده بود، حدود دویست هکتار را در این دو استان کانال کشی کردیم و 46 هزار هکتار هم در منطقة سیستان در حال انجام است. امروز کار بزرگی در بخش کشاورزی انجام می‌گیرد و پارسال (1394) در کشاورزی رشد بالای پنج درصد داشتیم. ان شاء الله امسال در گندم به نقطه‌ای می‌رسیم که نیاز به واردات گندم نداریم. تا امروز حدود نه و نیم میلیون تن گندم از مردم خریداری شده و پیش بینی این است که به بالای ده میلیون تن برسیم.
در کشاورزی حرکت بسیار خوبی آغاز شده است، در زمینه‌های دیگر هم همین طور است.
امروز از تسهیلاتی که بانک‌ها دادند، در این چهار ماه 44 درصد نسبت به سال گذشته تسهیلات بیشتری، حال برای سرمایه در گردش یا تکمیل پروژه‌های نیمه تمام، داده‌اند و ان شاء الله امسال هفت هزار و پانصد واحد و بنگاه اقتصادی متوسط و کوچک را تکمیل خواهیم کرد و
راه‌اندازی خواهد شد. برای وام اینها بیش از چهار هزار پرونده به بانک‌ها داده شده و بانک‌ها قول داده اند که تا پایان شهریور شش هزار مورد از وام‌ها پرداخت شود.
من سال خوبی را پیش روی می‌بینم. هم در بخش کشاورزی و هم صنعت حرکت بسیار خوبی را شاهدیم. در چارچوب اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری تأکید کردند، ستاد اقتصاد مقاومتی در دولت در این زمینه بسیار فعال است و تلاش دارد که 36 پروژه بزرگ ملی را تا آخر امسال به ثمر و نتیجه برساند. امسال بیش از ده سد تکمیل و آبگیری
می‌شود و حرکت خوبی برای تولید ده هزار مگابایت برق در حال برنامه ریزی و تلاش است.
آقای حیدری:
جناب آقای رئیس جمهور، به سال اقتصاد مقاومتی اشاره کردید، واقعاً آن اهتمامی که دولت به برجام داشت و زحمات بسیار زیادی که همکاران شما در بخش‌های مختلف کشیدند برای اینکه برجام به انعقاد برسد و اجرایی شود، آیا همین همت در مورد اقتصاد مقاومتی در مجموعه دولت وجود دارد. اساساً شما نسبت بین برجام و اقتصاد مقاومتی را چه می‌دانید؛ آیا اینها با هم مبانبت دارد یا خیر؟
رئیس جمهور:
اولاً در اقتصاد مقاومتی، قبلاً هم اعلام کردم که در برجام به نتیجه برسیم یا نرسیم راه ما اقتصاد مقاومتی است. این را در سخنرانی‌های ماه رمضان پارسال، قبل از اینکه به توافق هسته‌ای برسیم، اعلام کردم. واقعاً راه ما اقتصاد مقاومتی است. باید اقتصاد ما درون‌زا و برون گرا باشد؛ همان طور که در اقتصاد مقاومتی آمده است. شفافیت جزو موارد اقتصاد مقاومتی در بند نوزده است که اگر همه ابعاد اقتصاد مقاومتی اجرا شود تحول بزرگی است.
برجام زمینه بهتری را برای اقتصاد مقاومتی آماده می‌کند. بخش بزرگی از این اقتصاد، صادرات غیر نفتی است و اگر بخواهم این صادرات را توسعه دهیم، راه آن این است که بانک‌ها بتوانند با دنیا ارتباط داشته باشند. اصلاً اقتصاد مقاومتی به معنی انزوا نیست؛ همان طور که مقام معظم رهبری هم تأکید کردند. اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصاد قوی، پایدار و دانش بنیان. ما راجع به شرکت‌های دانش بنیان کار بسیار بزرگی را شروع
کرده‌ایم و انجام می‌دهیم. الان 2500 شرکت دانش بنیان فعال شده‌اند و به آنها وام و امتیاز داده می‌شود و چهل هزار نفر به طور مستقیم در این شرکت‌های دانش بنیان در یکی دو سال اخیر مشغول کار و فعالیت
شده‌اند.
بنابراین برجام زمینه را برای سرعت بخشیدن به اقتصاد مقاومتی آماده می‌کند. در همین اقتصاد مقاومتی بحث صادرات نفت و گاز است که همة اینها در سایة اقتصاد مقاومتی عملیاتی می‌شود و در چارچوب برجام تسهیل می‌شود. بنابراین برجام این زمینه را کاملاً آماده می‌کند.
برجام برای اقتصاد دانش بنیان زمینه را جهت جذب فناوری‌های نو آماده می‌کند. مسئول جهاد دانشگاهی در جلسة شورای انقلاب فرهنگی می‌گفت این قدر شرکت‌های دانش بنیان متقاضی هستند که نمی‌دانیم کدام را برای کارکردن بعد از برجام انتخاب کنیم. یکی از گشایش‌هایی که برجام ایجاد کرده فناوری‌های نوینی است که در کنار سرمایه از دنیا سرازیر می‌شود و این می‌تواند به اقتصاد مقاومتی ما کمک کند برای اینکه شاهد رونق باشیم.
من بر این نکته تأکید کنم، من با دوستان دولتی در جلسات اقتصادی زیاد صحبت کرده‌ام، همة هدف ما در نهایت رونق اقتصادی و اشتغال جوان‌های ماست. ما کشوری داریم که یازده میلیون نفر تحصیل‌کردة دانشگاهی دارد. این رقم خیلی مهم است. ما جزو پنج کشور اول دنیا در فارغ التحصیلان مهندسی هستیم. کشور جوانی هستیم که 47 درصد جمعیت کشورمان بین پانزده تا چهل سال است. شرایط بسیار خوبی داریم. وقتی می‌بینیم جوان تحصیل کردة دانشگاهی بیکار است بار بسیار سخت و سنگینی بر دوش همة ماست. چطور می‌توانیم اشتغال درست کنیم و جوان‌ها می‌توانند مشغول به کار شوند؟ همین شرکت‌های
دانش‌بنیانی که توسعه می‌دهیم همه جوان هستند و خوشبختانه طیق آخرین آماری که به من دادند 250 نفر در این یک سال اخیر از تحصیل کرده‌های دکترا و بالای دکترا از خارج به ایران برگشته‌اند و این روند بازگشت مغزها به کشور هم دارد شروع می‌شود. این تعداد 2500 شرکت دانش بنیانی که الان فعال شده‌اند و حمایت می‌شوند و روز به روز بیشتر می‌شود، شرایط را برای کشور ما آماده می‌کند.
اخیراً دیدم که چارچوبی برای استخدام در دولت بود که نحوة اعلامیه به گونه‌ای است که فقط افراد تحصیل کردة پسر را می‌خواهد جذب کند. در دولت گفتم چه فرقی می‌کند، بحث ما شایسته سالاری است. ممکن است جایی باشد که اصلاً خانم‌ها مایل نباشند یا با شرایط جسمی آنها مناسب نباشد، اما در جایی که هر دو جنسیت می‌توانند فعال باشند، چه تفاوتی وجود دارد که نسبت به خانم‌ها ظلم کنیم؟ پس چرا دختر
خانم‌های ما درس بخوانند و دانشگاه بروند و تحصیلات تکمیلی انجام دهند؛ با این همه تجربه‌ای که دارند؟ یکی از افتخارات کشور ماست که در دانشگاه‌ها و میان نخبگان این همه دختر خانم‌ها فعال‌اند.
آقای حیدری:
علاوه بر استخدام، در پذیرش برخی رشته‌های دانشگاهی هم این تبعیض جنسیتی هست که اگر دستور بررسی بدهید، فکر می‌کنم خوب باشد.
رئیس جمهور:
ما باید آزاد بگذاریم. روز یکشنبه موردی در آموزش و پرورش بود، بحث هدایت تحصیلی بود، در آنجا هم به وزیر دستور دادم و گفتم حق ندارید اجبار کنید، بلکه بچه‌ها را هدایت کنید و شرایط را برای انتخاب آنها فراهم کنید.
خانم شریفی مقدم:
معتقدند که فضای آموزشی کافی برای برخی از رشته‌های در دورة متوسطه وجود ندارد و ممکن است که متقاضی و علاقه‌مند بیشتری داشته باشد و بچه‌ها بخواهند تحصیل کنند. آیا واقعاً این طور است و راهکار چیست؟ باید کاری کنیم که حق انتخاب به آنها برگردد.
رئیس جمهور:
فرض بگیرید اگر این طور باشد، باید چارچوب مقرراتی بگذاریم، نه اینکه یک فرد بتواند برای ده، بیست یا صد نفر تصمیم‌گیر باشد؛ من مشاور شوم و بگویم که فرزند شما حتماً باید در این رشته تحصیل کند.
آقای حیدری:
نظر مشورتی نظر تصمیم‌گیری نیست، بلکه مشورتی است ولی امروز مشورتی اجباری شده است.
رئیس جمهور:
اجباری اشکال دارد. اگر می‌خواهیم اجبار کنیم باید چارچوب، قانون و مقررات بگذاریم و طبق مقررات پیش برویم. مثلاً موقعی بود که می-گفتند برای انتخاب رشتة ریاضی در این درس‌ها باید این معدل را داشته باشید. باید قانون و مقرراتی بگذاریم که دیگر فرد تصمیم نگیرد. وقتی تصمیم را به فرد واگذار می‌کنیم سلیقه‌ای، اجحاف و ظلم می‌شود. باید از اول مقرراتی باشد که پدرها، مادرها و فرزندان آن را بدانند، نه اینکه فرد یا جمعی بخواهند برای مردم و فرزندان آنها تصمیم گیری کنند.
خانم شریفی مقدم:
جناب آقای رئیس جمهور، به جوان‌ها و خانم‌ها اشاره کردید. ما یک رویداد مهم ورزشی در سطح دنیا را در کمتر سه روز آینده پیش رو داریم که جوان‌های افتخار آفرین کشورمان به المپیک ریودوژانیرو برزیل 2016 اعزام شدند و نسبت به دورة گذشته هم یک خانم بیشتر اعزام کردیم که نه نفر از ورزشکاران هم خانم‌های ایرانی هستند که در این مسابقات قرار است در حد و اندازة خودشان افتخار آفرینی کنند.
در مورد المپیک هم بد نیست که صحبتی کنیم و اینکه مردم انتظاراتی در حد و اندازه و منطقی از ورزشکاران دارند.
رئیس جمهور:
المپیک شاید مهم‌ترین رویداد ورزشی بین‌المللی ماست و این قدر برای من مهم بود که خودم به بدرقة این عزیزان رفتم و برای آنها صحبت کردم. دولت در زمینة ورزش اهتمام فراوانی دارد. همه وعده-هایی را که در گذشته به ورزشکاران داده شده بود، این دولت اجرایی و عملیاتی کرد.
خانم شریفی مقدم:
گویا چند روز گذشته قانونی هم برای به کارگیری قهرمان‌ها تصویب شد؟
رئیس جمهور:
بله، همین‌طور است. این قانون تصویب شد. همین طور دولت اهتمام دارد برای اینکه هم ورزش قهرمانی و هم ورزش عمومی توسعه و رشد پیدا کند.
در ورزش عمومی به من آمار دادند که از نه درصد به بیست و یک درصد افزایش پیدا کرده که برای من خوشحال کننده بود. در این المپیک هم افرادی که راه پیدا کردند، خوشبختانه نسبت به دورة قبل رقم بالاتری است. دورة قبل 53 نفر و امسال 63 نفر راه پیدا کرده‌اند. همان طور که گفتید خانم‌ها یک نفر بیشتر و در پارالمپیک خانم‌ها نسبت به دورة گذشته سه برابر شده‌اند و رقم بسیار خوبی را برای حضور توانسته‌اند به دست بیاورند.
امیدوارم هم در المپیک و بعد هم در پارالمپیک موفقیت‌های خوبی را به دست بیاورند و مدال‌های خوبی را برای کشور به ارمغان بیاورند.
امروز ورزش امر بسیار مهمی است؛ هم برای سلامت، نشاط، و غرور ملی مردم و آوازة بیشتر ایران پر آوازه که همیشه در همه جای تاریخ و جهان پر آوازه بوده و پرآوازه‌تر خواهد بود؛ برای همه آنها آرزوی موفقیت می‌کنم.
آقای حیدری:
آقای دکتر شما تا به حال چندین بار گفته‌اید که وعده‌هایم را فراموش نکرده‌ام. واقعیت این است که ما هم وعده‌های شما را فراموش نکرده‌ایم؛ از جمله گفتید که می‌خواهم اقتصاد را نجات دهم، تعامل فعال با دنیا برقرار کنم و اخلاق را احیاء کنیم. مثل اینکه سومی یا فراموش شده یا اگر اقدامی شده راجع به آن حرفی زده نشده است. چه کرده‌اید و اگر اقدامی نکرده‌اید، چه تصمیماتی دارید؟
رئیس جمهور:
مسئله اخلاق خیلی مهم است. همان طور که شما می‌گویید وعدة من به مردم به غیر از شعار اصلی اعتدال و میانه روی و نجات اقتصاد کشور، احیای اخلاق و تعامل سازنده با جهان بود.
اخلاق بسیار مهم است و از ابتدای دولت چارچوب اخلاقی‌ای را برای همه مسئولان و مدیران آماده کردیم، همه هیئت وزیران به قسم نامه‌ای قسم یاد کردیم در چارچوب همان معیارهایی که معیارهای اعتدال و اخلاق است.
اخلاق اساس پیشرفت مادی و معنوی ماست. ریشة همة این مفاسدی که گفته می‌شود در گوشه و کنار متأسفانه وجود داشته و هست و هنوز هم ریشه کن نشده است و باید با آن مقابله کنیم، این است که از اخلاق فاصله گرفته‌ایم. همه آسیب‌های اجتماعی که امروز می‌بینیم و با آن مواجه هستیم، به خاطر این است که از اخلاق فاصله گرفته‌ایم. من می-خواهم بگویم خدای ناکرده اگر شکافی در جامعه ما میان احزاب، گروه-ها،
جناح‌ها و قومیت‌ها به وجود می‌آید و وحدت ملی ما را خدشه دار
می کند یا انسجام ملی ما را دچار آسیب می‌کند، در سایة ضعف اخلاق است.
ما همه باید تلاش کنیم اخلاق عمومی و حرفه‌ای را در هر حرفه‌ای که هستیم مورد مراعات قرار دهیم. خیلی مهم است که در جامعة ما دروغ نباشد؛ همین که پیغمبر فرمود کذب و دروغ ام المعاصی است. اگر دروغ و نسبت ناروا در جامعه ما نباشد، امنیت و آرامشی که می‌گوییم در جامعه باید ایجاد شود، تنها این نیست که کشور متجاوز و تروریستی به ما حمله نکند، که البته آنها مسئله مهم امنیت ماست، به غیر از آنها در جامعه مردم باید احساس امنیت کنند.
یکی از مسائل مهم امنیت مسائل اخلاقی است که رسانه، روزنامه، فرد و تریبونی حیثیت و آبروی مردم را خدشه دار نکند؛ حتی آنجایی که از دید اسلام فردی در دادگاه به مجازاتی محکوم می‌شود، باز هم حق نداریم به او توهین کنیم.
امام (ره) در یکی از بیاناتش فرمود که اگر کسی به مجازاتی محکوم می‌شود، حتی مجازات اعدام، ببرید مجازات را اجرا کنید، ولی حق ندارید به او توهین کنید. ما حق نداریم به مسلمان‌ها و هم وطن‌های خودمان توهین کنیم. روایتی در یک حدیث قدسی می‌گوید که خداوند گفت: اگر کسی به مؤمنی اهانت کند حارب الله است؛ یعنی اعلان جنگ به خدا داده است.
اما در جامعه ما به راحتی وقتی می‌خواهیم یکی را متهم کنیم و بعد بگوییم که به صراحت نگفتیم، می‌گوییم می‌گویند، شنیده شده یا گفته شده است؛ با این کلمات مجهول که به نظر من از بار گناه و فساد اخلاقی کم نمی‌کند.
اگر می‌خواهیم در این کشور پیشرفت کنیم و به اهداف بلندمان برسیم، که ملتی بزرگ با فرهنگ و انقلاب بزرگ و سابقة درخشان، علم و دانش و فداکاری زیاد داریم، راهش این است که در سایة اخلاق، وحدت، اتحاد، احترام به یکدیگر و بزرگانمان بتوانیم کار را پیش ببریم و به این سهولت آبرو و حیثیت مردم را به تاراج نگذاریم و کاری نکنیم که مردم احساس امنیت نکنند.
یکی از بخش‌های امنیت، امنیت فرهنگی و امنیت در آبرو و حیثیت افراد است. ما همه باید در این زمینه تلاش کنیم و این بار مسئولیت به دوش فرهنگیان، نخبگان، علما، اندیشمندان، نویسندگان و رسانه‌هاست. واقعاً باید کاری کنیم که اگر کسی سخن ناروایی گفت و اخلاق را زیر پا گذاشت و حیثیت فردی را از بین برد، خود او منزوی شود. اگر کاری کردیم که در جامعه هتاکان منزوی شوند و گوش شنوایی برای سخنان دروغ و ناروا و هتاکی آنها نباشد، به هدف بلندمان رسیده‌ایم. شاید در این زمینه خود من و دولتم باید کار بیشتری انجام دهیم.
خانم شریفی مقدم:
شما در مراسم تجلیل از مقام معلم، همین امسال اردیبهشت ماه، اشاره کرده بودید که اگر یک پنجم هزینه‌ای که نهادهای فرهنگی مختلف دریافت می‌کنند در خود آموزش و پرورش هزینه شود، شاهد رشد و تعالی فرهنگی بسیار بزرگی خواهیم بود. آیا به آن سمت خواهیم رفت یا خیر؟
رئیس جمهور:
باز هم همان عقیده را دارم. در این راستا باید مجلس شورای اسلامی به دولت کمک کند و ما هر دو دست به دست هم بدهیم. پولهای زیادی را به عنوان پولهای فرهنگی به نهادها، ارگان‌ها و دستگاه‌های مختلف
می‌دهیم. اگر همه اینها را در آموزش و پرورش جمع کنیم، معلمین ما بهترین پایه‌گذار اخلاق حسنه و فضایل اخلاقی در جامعه ما خواهند بود.
آقای حیدری:
آقای دکتر، یک موضوع فوق العاده مهم، اساسی و کلیدی در کشور ما موضوع آب و محیط زیست است که بعضاً عده‌ای فکر می‌کنند یک بحث شیک و فانتزی است ولی به نظر می‌رسد که در سال‌های آینده در حوزة آب و محیط زیست با معضلات بسیار جدی و اساسی روبه‌رو خواهیم شد.
برنامه جامع دولت در این زمینه چیست؟ فکر می‌کنید آیا می‌توانیم بر این بحران فائق بیاییم. چون هنوز بسیاری از مسئولین ما تصور می‌کنند که کشور پر آبی هستیم و این باور ایجاد نشده که کشوری خشک و نیمه خشک هستیم. محیط زیست ما در حوزه‌های مختلف به شدت مورد مخاطره است و این یک بحث شیک و فانتزی نیست و بحثی اساسی است و دارد به معضل جدی در کشور تبدیل می‌شود.
خانم شریفی مقدم:
با برداشت‌های بی‌رویه‌ای که از آب‌های زیرزمینی صورت گرفته به نظر می‌رسد معضل جدی‌ای پیش رو داریم که دیگر منابع و ذخایر آبی زیرزمینی هم نداریم.
رئیس جمهور:
به نظر من یکی از اولویت‌های بسیار مهم ماست. البته در این دولت مسئله سیاست خارجی و برجام اولویتی بود برای اینکه تحریم ظالمانه را از دوش مردم برداریم و آرامش و ثباتی را در اقتصاد به وجود بیاوریم که مردم حرکتی را رو به پیش داشته باشند. و در زمینه سلامت کاری انجام دهیم که مردم احساس امنیت کنند که خدای ناکرده اگر روزی مریض شدند بیمارستان‌های ما می‌تواند کمک حال آنها باشد و با هزینة بسیار کمی سلامت آنها را برگرداند. به خاطر شرایط خاص بیشتر در این
زمینه‌ها فعال بودیم.
اما از ابتدای دولت روی بحث محیط زیست و مسئله آب حساس بودیم. همه می‌دانند که اولین مصوبة ما در دولت یازدهم راجع به دریاچة ارومیه بود و چندی پیش که به ارومیه رفتم در جلسه‌ای که برای این دریاچه بود، بسیار خوشحال شدم که توانستیم آب این دریاچه را تثبیت کنیم و حتی چند سانتی‌متر بالاتر از حدی بیاوریم که مورد نظر بود. البته این دریاچه کار زیادی دارد که به نقطة مطلوب برسد، اما توانستیم آن را از آن خطر حتمی دور کنیم.
همواره در دولت تلاش این بوده که برای محیط زیست کاری انجام دهیم. شما می‌دانید که در زمینة بنزین و گازوئیل اقدامات بسیار مؤثری انجام داده‌ایم. شرایطی که به خاطر گاز پیش آمد، نیروگاه‌ها الان بیشتر به جای سوخت مایع از سوخت گاز استفاده می‌کنند. شما می‌دانید در سال 1392 چهل و سه درصد سوخت نیروگاه‌های ما از سوخت مایع بود؛ یعنی از گازوئیل یا نفت کوره بود و امسال ان شاء لله این رقم به نه درصد
می‌رسد؛ پارسال هجده درصد بود. این به خاطر محیط زیست بود. البته محیط زیست ابعاد بسیار وسیعی دارد، این مواردی که اشاره کردم
گوشه‌ای از محیط زیست است.
مسئله آب برای ما بسیار اهمیت دارد. ما در کمبود شدید آب هستیم و مسئله، مسئلة فانتزی نیست و برای کشور حیاتی است. اگر دیر حرکت کنیم حتی برای آب آشامیدن مردم در بعضی شهرهای بزرگ دچار مشکل می‌شویم. دولت از راه‌های مختلفی تلاش می‌کند که واردات آب از کشورهای همسایه یکی از راه‌هایی است که مد نظر است. برای اینکه بتوانیم آب کشاورزی را با بهره‌وری بیشتر و آبیاری‌های نوین اجرا کنیم، اشاره کردم که با رقم بسیار زیادی سال گذشته 12 هزار هکتار را توانستیم با آبیاری نوین تجهیز کنیم که این هم یکی از راه‌هاست؛ چون یکی از بخش‌های مهم آب مصرفی ما بخش کشاورزی است.
بحث اینکه آب را از برخی اقیانوس‌ها و دریاها و ... با آب شیرین به کشور منتقل کنیم، در برخی بخش‌ها بخش خصوصی این کار را انجام می‌دهد و دولت هم از اینها حمایت می‌کند، برای شیرین کردن و انتقال آب. راه‌های دیگری هم به غیر از اینها وجود دارد.
این دولت برای آب بیشترین سرمایه‌گذاری را کرده؛ به خصوص برای مهار آب‌های مرزی که با اجازه مقام معظم رهبری هشت میلیارد دلار از صندوق توسعه برای آب برداشت می‌کنیم و این به خاطر اهمیت مسئله آب است و در برنامه ششم یکی از اولویت‌هایی که مورد نظر ماست بحث آب و محیط زیست است.
آقای حیدری:
آقای دکتر خیلی ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید. ما می‌خواهیم دو قول از شما بگیریم؛ یکی نزدیک‌ترین زمان ممکن برای مصاحبه بعدی، حالا هفتة دولت می‌تواند زمان خوبی باشد. بحث دیگر غلبة مسائل بین المللی و اقتصادی اغلب اجازة طرح موضوعات اجتماعی، سیاست داخلی، زنان و خانواده و موضوعاتی از این دست را، که دولت در آنها هم کار کرده و هم رسالت و مأموریت دارد، معمولاً در مصاحبه‌ها نمی‌دهد؛
ان‌شاء الله بتوانیم مصاحبه‌ای اختصاصی در این حوزه‌ها فارغ از موضوعات اقتصادی و سیاست خارجی داشته باشیم.
رئیس جمهور:
شما به مسائل مهم اشاره کردید. البته پرداختن به مسائل منطقه و بین المللی امشب فرصت نشد، با اینکه اطراف ما از مردم بحرین، عراق، سوریه، لبنان، لیبی و دیگران مشکلات زیادی دارند که جا داشت در این زمینه هم بحثی داشته باشیم.
مسائل خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ما بسیار حائز اهمیت است که باید در فرصت دیگری راجع به آنها صحبت کنیم. من هم از خداوند می‌خواهم که این توفیق را به من دهد که فرصت بیشتری را
ان‌شاءالله برای گفتگو با مردم عزیز، خوب و شریف ایران بگذاریم و از شما ممنون و متشکرم.
خانم شریفی مقدم:
از آقای رئیس جمهور و هم‌وطنان عزیز ممنونیم و آقای حیدری شما هم خسته نباشید. از نگاه‌های گرم و صمیمانة شما به شبکة خبر، شبکه اول سیما، و همین طور شنوندگان عزیزی که با رادیو سراسری همراه ما بودند تشکر می‌کنم و شبی همراه با آرامش برای شما آرزو می‌کنیم. شب به خیر و خداحافظ شما.