در دهه‌های اخیر، مفهوم سرمایه اجتماعی توجه زیادی را در ادبیات سلامت به خود جلب کرده است و محققان زیادی نظیر روکو و همکاران (2014)، و کیم و همکاران (2011) از این مفهوم برای توضیح سلامت فرد و جامعه استفاده کرده‌اند.
سرمایه اجتماعی، مفهومی فرارشته‌ای است که به‌طورکلی بر روابط انسان‌ها تمرکز دارد. روابطی که در تمام لحظات زندگی روزمره و در تمامی سال‌های عمر انسان، جریان داشته و رفتار و نگرش آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در بیان مفهوم و شناخت سرمایه اجتماعی هریک از پژوهشگران جنبه‌ای از واقعیت سرمایه اجتماعی را به تصویر کشیده‌اند. عده‌ای از محققان، سرمایه اجتماعی را معادل اعتماد و هنجارهای مشترک اجتماعی می‌دانند، برخی آن را بخشی از نگرش‌های اخلاقی و فرهنگی توصیف می‌کنند و بعضی دیگر بر نهادها، کیفیت و کمیت زندگی مشارکتی تأکید دارند (رحمانی و همکاران،1386).
ازجمله کسانی که نام او در اغلب پژوهش‌های سرمایه اجتماعی دیده می‌شود رابرت پاتنام (1995) است. پژوهش‌های که پاتنام در خصوص سرمایه اجتماعی انجام داده است، نام او را به عنوان یکی از صاحب‌نظران سرمایه اجتماعی مطرح کرده است. او می‌گوید سرمایه اجتماعی نظیر مفاهیم سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی به ویژگی‌های سازمان اجتماعی از قبیل شبکه‌ها، هنجارها و اعتماد اشاره دارد که هماهنگی و همکاری برای کسب منافع متقابل را تسهیل می‌کند و نیز باعث افزایش منافع سرمایه‌گذاری در زمینه سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی می‌شود.
سرمایه اجتماعی با ایجاد احساس اعتماد، امید به زندگی، مشارکت‌پذیری، تسهیل کنشگری جمعی، تسهیل کنش بر اساس اعتماد متقابل و هم‌دردی مشترک و به‌طورکلی تسهیل کنش هم‌گرایانه به سلامت انسانی به عنوان یکی از شقوق توسعه پایدار کمک می‌کند. به همین دلیل، در سال‌های اخیر افزایش سرمایه اجتماعی را یکی از راهکارهای ارتقای سرمایه سلامت به‌شمار می‌آورند.
در این مقاله در ابتدا به تبیین مبانی نظری و سپس به بررسی پاره‌ای از مطالعات گذشته پرداخته و سرانجام با معرفی مدل، روش کار مشخص و با انجام آزمون‌های لازم و تخمین ضرایب به جمع‌بندی نتایج حاصل از مطالعه پرداخته شده است.
برای مطالعه و دریافت متن کامل این مقاله، روی لینک زیر کلیک کنید.