* قیمت واکسن‌های تهیه شده از سبد کوواکس به‌مراتب پایین‌تر از سایر واکسن‌ها است و ایجاب می‌کند در پیگیری‌ها، تأکید بیشتر بر دریافت واکسن از این طریق باشد. درمورد قیمت‌گذاری واکسن‌های داخلی نیز توصیه می‌شود نظارت دقیق‌تری بر نحوه قیمت‌گذاری صورت گیرد و چندین دستگاه نظارتی در این موضوع همکاری کنند. از آنجا که اکثر تجهیزات و مواد اولیه توسط خود دولت تهیه شده و در اختیار تولیدکنندگان قرار گرفته، و از سوی دیگر از هزینه‌های کارگر و کارمند و دانشمند گرفته تا محل کارخانه و... تماماً به ریال بوده و ارزش خالص آن به‌مراتب کمتر از هزینه‌های مشابه در تولید واکسن سایر کشورها است، انتظار می‌رود مبلغ نهایی واکسن نیز کمتر باشد اما در حال حاضر با مبالغ بالایی به فروش می‌رسد. درصورتی که در حسابرسی مالی دقت و جدیت کافی وجود نداشته باشد و واکسن‌های داخلی از نظر قیمت و کیفیت در رقابت با انواع مشابه خارجی قرار نگیرند عملاً اتفاقی می‌افتد که در بسیاری عرصه‌های دیگر اقتصاد نظیر صنایع خودروسازی کشورمان شاهد هستیم.
* امروزه با گسترش واکسیناسیون، صحبت از جانشین شدن عبارت «مجاهدان واکسیناسیون» به جای «مدافعان سلامت» است و از اقشار و گروه‌های مختلف دعوت به همکاری شده است. در این رابطه لازم است پروتکل‌های آموزش نیروهای جدید با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط تهیه و یکسان سازی شود و همچنین سازوکارهای نظارت بر رعایت اصول واکسیناسیون و حفظ زنجیره سرمایی تقویت شود؛ چرا که عملاً تمام درصدهای اثربخشی اعلام شده برای واکسن‌ها مستقیماً به همین موضوعات بستگی دارد و درصورتی که عدد اسمی واکسیناسیون سراسری افزایش یابد اما شرایط آن رعایت نشود شاهد خیز مجدد آمارهای ابتلا به بیماری خواهیم بود.
* باتوجه به احتمال ورود جهش‌های جدید به کشور نظیر جهش لاندا و مو، و این نکته که اثربخشی انواع واکسن‌ها نسبت به جهش‌های ویروس متفاوت است، مقتضی است بر روی تنوع‌بخشی به انواع واکسن-های مورد استفاده در کشور -به‌ویژه از حیث تکنولوژی ساخت؛ که تفاوت اصلی را در واکنش نسبت به ویروس ایجاد می‌کند- بیشتر کار شود.
* وجود سازوکار قبلی در ارسال محموله و انتقال وجوه و اعتماد شکل‌گرفته بین طرفین، امتیازی است که برای واردات بیشتر و متنوع‌تر واکسن می‌توان از آن بهره جست.
برای مطالعه و دریافت متن کامل این مقاله، روی لینک زیر کلیک کنید.