بیمه، سلاح جدید جنگ اقتصادی غرب علیه چین

نشنال اینترست در مطلبی به بررسی موضوع استفاده غرب از بیمه به عنوان سلاح علیه چین پرداخته که محورهای آن بدین شرح است.(1)

مقدمه

محور اصلی سقف قیمت تعیین شده برای نفت روسیه توسط کشورهای گروه هفت که در اوایل ماه دسامبر اعلام شد، ممنوعیت مشروط روسیه برای دسترسی به شرکت‌های بیمه غربی در سطح جهانی است. بر این اساس، خرید یا فروش نفت خام روسیه که از طریق دریا حمل می شود بالاتر از قیمت اندک 60 دلار در هر بشکه، که قیمتی مصنوعی است، محدود می شود و شرکت‌های اتحادیه اروپا و گروه هفت از ارائه بیمه به تامین کنندگان نفت خام روسیه که بالاتر از سقف فروخته می شود، منع شده اند. اما دوام ممنوعیت بیمه به عنوان یک ابزار تحریمی برای آینده حکمرانی‌های جغرافیایی و اقتصادی از سقف قیمتی، مهمتر است.

ممنوعیت بیمه ای

تاکنون ممنوعیت بیمه، ابزاری موثر برای اعمال محدودیت‌ها و ایجاد اختلاف قیمت بین نفت خام اورال سیبری روسیه و نفت خام برنت دریای شمال بوده است. شرکت‌های کشورهای گروه هفت، 90 درصد از بیمه‌های دریایی را در اختیار دارند. مالکان چینی نفتکش‌ها که از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین سهم بالایی از نفت خام روسیه را وارد می‌کنند، هنوز برای محافظت از کشتی‌های خود به ارائه‌دهندگان بیمه غربی متکی هستند. تعیین سقف قیمت به چین کمک می‌کند تا خرید نفت روسیه را در کوتاه‌مدت تضمین کند، این در حالی است که چشم‌انداز ممنوعیت بیمه ای غرب، که به‌جای روسیه در رویارویی احتمالی آینده بر سر تایوان، متوجه چین خواهد شد، احتمالا پکن را با مشکل مواجه خواهد کرد. برخی از اقداماتی که پکن طی سال کنونی انجام داده، ظاهراً منعکس کننده چنین نگرانی‌هایی است. این تدابیر اسماً در واکنش به آشفتگی‌های ناشی از جنگ در اوکراین بوده، اما در واقع با هدف کاهش مواجهه پکن با شرکت‌های بیمه غربی صورت گرفته است.

ممنوعیت ارائه بیمه، سابقه ای طولانی دارد. در طول جنگ‌های جانشینی در اسپانیا در قرن هجدهم، انگلیس، یک قدرت دریایی مسلط و مهم‌ترین شرکت بیمه دریایی در جهان بود. اما موقعیت انگلیس به عنوان قدرت دریایی مسلط و مهمترین شرکت بیمه، گاهی منجر به رقم خوردن نتایج انحرافی می‌شد: بیمه‌گران انگلیسی با شرایطی روبرو شدند که طی آن، در حال پرداخت خسارت‌هایی بودند که ناوچه‌های انگلیس به کشتی‌های دشمن وارد کرده بودند. پس از جنگ، سیاستگذاران انگلیسی تلاش کردند شرکت‌های انگلیسی را از بیمه محموله‌های تجاری دشمن منع کنند و در نتیجه قدرت دریایی و صنعت بیمه قدرتمند خود را ترکیب کنند. مقامات آمریکایی امروز نیز منطق مشابهی در پیش گرفته اند: استفاده از موقعیت مسلط غرب در صنعت بیمه جهانی برای محدود کردن خطوط عرضه دشمن به عنوان یک سلاح.

تقابل چین با سلاح بیمه

مقامات غربی ممکن است به زودی کاربردهای متعددی را برای ممنوعیت بیمه کشف کنند که مفیدتر از اجرای سقف قیمت است. در عوض، ممنوعیت بیمه می تواند به محاصره کامل کالاهای راهبردی در مواقع بحران کمک کند.

"سلاح بیمه" به مجموعه ای از تحریم‌های اقتصادی آمریکا می پیوندد که پکن باید آماده مقابله با آنها در رویارویی بر سر تایوان باشد. پکن مدت‌هاست که در خصوص توانایی نیروی دریایی آمریکا برای محاصره واردات از طریق دریا در تنگه مالاکا (شامل 80 درصد نفت وارداتی چین) نگران است. پکن اکنون باید تمایل گروه هفت را برای افزایش محاصره آینده با محدودیت‌های مالی مانند ممنوعیت بیمه بپذیرد. با این حال، مانند بسیاری از تحریم‌های آمریکا، چین اقدامات متقابل داشته و شروع به کاهش قدرت سلاح بیمه در آینده کرده است.

پکن در سال جاری دو گام برای تامین امنیت محموله‌های دریایی گندم و انرژی روسیه برداشته است: جستجوی بیمه‌های جایگزین به غیر از گروه هفت و دستیابی به ناوگان نفتکش‌های بزرگتر. این اقدامات برای اجتناب از الزامات گزارش‌دهی مرتبط با تحریم‌ها به رهبری آمریکا علیه روسیه مفید است، و به علاوه به تقویت فعالانه دفاع پکن در برابر سلاح بیمه کمک می کند.

در سال 2022، پکن استفاده از بیمه‌های غیرغربی خود را افزایش داد تا محموله‌های نفت روسیه را با ریسک کمتر پوشش دهد. واردکنندگان چینی نفت روسیه، از جمله «کاسکو» که بزرگترین شرکت کشتیرانی چین است، به دنبال بیمه فراتر از اروپا و آمریکا هستند. اگر سلاح بیمه به سمت چین هدایت می شد، پکن باید ریسک حمل و نقل نفت را بر شرکت‌های کوچکتر و غیرغربی بیمه متمرکز می کرد که تعداد کمی از آنها به اندازه کافی بزرگ هستند. تنها سه شرکت از بیست شرکت بزرگ بیمه در جهان در کشور‌های عضو گروه هفت مستقر نیستند.

«چاینا ری»، بزرگترین شرکت بیمه خارج از گروه هفت است که حدود یک پنجم اندازه «مونیخ ری» بزرگترین شرکت بیمه جهان است. پکن همچنین به تلاش‌های دیرینه خود برای دستیابی به یک ناوگان نفتکش داخلی ادامه می دهد که حرکت و محموله آن توسط برنامه ریزان چینی قابل کنترل باشد. اخیراً شرکت‌های چینی تاکتیک‌های مبهمی را برای افزایش حجم این ناوگان به کار گرفته اند. در ماه اوت، نشریه صنعتی «فهرست لوید» گزارش داد یک مالک ناشناس کشتی چینی 376 میلیون دلار برای خرید نفت‌کش‌های بدون نشان هزینه کرد که از آن برای پنهان کردن منشأ واقعی محموله‌های تحریم شده از طریق "انتقال کشتی به کشتی" در اواسط سال گذشته در اقیانوس اطلس استفاده شده است. کشتی‌های چینی با تجمیع محموله‌های روسی از این طریق توانسته‌اند بیمه و سایر خدمات دریایی را بدون قرار گرفتن در معرض تحریم تضمین کنند. لویدز خاطرنشان می کند که این روش می تواند تا 400 نفتکش را شامل شود.

نتیجه گیری

در زمان بروز بحران، پکن احتمالا انتظار دارد واشنگتن از سلاح بیمه استفاده کند. در مقابل، استراتژیست‌های آمریکا باید از پکن انتظار داشته باشند که تقریباً به طور کامل به بیمه‌های غیر گروه هفت متکی باشد. پکن با برداشتن این گام‌ها پیش از بحران احتمالی تایوان، تأثیرات آتی سلاح بیمه را کمرنگ می‌کند. تمایل چین برای این اقدامات پیشگیرانه بیانگر تلاش جدی این کشور برای به شکست کشاندن یکی از معروف ترین ابزارهای تحریمی غرب است.

*انتشار این مطلب لزوما به معنای تایید محتوا توسط مرکز بررسی‌های استراتژیک نیست و صرفا به‌منظور بهره‌برداری نخبگانی منتشر شده است.