طی مسائل بین المللی از طریق گفتگو/ هشدار نسبت به حوادث تروریستی خطرناک/ جای نداشتن سلاح کشتار جمعی در دکترین دفاعی ایران/ تثبیت حق غنی سازی ایران/ عدم رفع مشکلات بانکی پس از برجام/ سرایت نا امنی در خاورمیانه به سایرنقاط/ ایران سد دفاعی بزرگ در برابر داعش والقاعده/ طبیعی بودن انتقادات به دولت/ سیر محاکمه اثبات جرم در دستگاه قضایی/ مسئولیت رئیس جمهور برای اجرای درست قوانین به متهمان/ گله ایران از آمریکا در خصوص برجام/ گله ایران از تاخیر امریکا در تدوین ایین نامه ها/ عدم شفافیت امریکا در مسئله بانکها/ ترس بانکهای بزرگ از خزانه داری امریکا/ مسائل کشورهای عدم تعهد/ ملاقات با سران کشورها برای گسترش روابط اقتصادی پسا برجام/ رابطه خوب ایران با ملت امریکا/ دیدارها و ملاقات‌ها با مسئولین شرکت بوئینگ/ بازشدن راه برای سرمایه گذاری شرکتهای امریکایی در ایران/ ضرورت همکاری برای مقابله با تروریسم در منطقه/ اشتباه محاسبه‌ای عربستان در حمله به یمن/ ضرورت تحت فشار قراردادن کشورهای کمک کننده به تروریست ها/ مبارزه ایران با تروریست‌ها برای امنیت خود/ محدودیت اختیارات عربستان نسبت به حجاج/ گناه بزرگ عربستان در ممانعت از ورود ایرانی‌ها برای حج/ وجه مشترک عربستان و امریکا در تخلف از قوانین بین المللی/ برجام،تعهدی چندجانبه و بین المللی/ دست اندازی امریکا به اموال ایران شکایت ایران به دادگاه لاهه/ اقدام نابجای امریکابادخالت در رای دادگاه/ مسائل منطقه،علت مشکل ایران با عربستان/ اراده جدی دنیا برای حل مسئله هسته‌ای ایران/ تلاش همه طرف‌ها برای حفظ برجام/ پیش بینی سازوکارهای تقابل درصورت عمل نکردن امریکا به تعهداتش/ رفع فجایع انسانی مهم ترین مسئله فعلی سوریه/ جنایات وحشیانه داعش/ ضرورت ارسال کمک‌های انسانی به مردم سوریه/ ممنوعیت پرواز هواپیما به نفع تروریست ها/ اولویت فعلی در سوریه،مبارزه با تروریست ها/ اماده کردن زمینه برای حکومت اینده سوریه با رای مردم/ خودکفایی ایران در گندم علت عدم واردات گندم از روسیه/ جایگاه مهم برجام به عنوان یک توافق جهانی / برجام ورفع نگرانی‌ها واتهامات درباره ایران / گشایش‌ها برای ایران پس از برجام/ برجام به نفع منطقه و جهان/ پیش بینی مقابله با تخلفات و اهمال‌های احتمالی در اجرای برجام/ تقابل نیروهای ایران و امریکادر خلیج فارس/ قاطعیت ایران دردفاع ازفضای اختصاصی خود/ وظیفه نیروهای مسلح ایران دفاع از اب‌های خود،نه ماجراجویی/ چرایی تجمع نیروهای امریکایی در خلیج فارس/ ضرورت احترام نیروی دریایی امریکا به قوانین بین المللی/ مسئله زندانیان دو تابعیتی انگلیسی در ایران / صحبت خانم می‌در خصوص زندانیان دو تابعیتی و توضیحات رئیس جمهور/ تلاش همه کشورها برای اجرای دقیق قوانین خود/ مهم نبودن نتیجه انتخابات امریکا برای ایران/ استقبال ایران ازهردولتی در امریکا درصورت احترام به حقوق ایران/ نارضایتی کلی ملت ایران از روسای جمهور امریکا
بسم الله الرحمن الرحیم
خوشحالم از فرصتی که در این جمع در اختیار من است تا پاسخ برخی از سؤالات خبرنگاران محترم را بدهم.
سه سال پیش در اولین سفرم به نیویورک بر دو مسئله هم در سخنرانی عمومی و هم در ملاقات‌ها تأکید کردم. موضوع اول آنکه مسایل پیچیده بین المللی از طریق گفتگو و تعامل سازنده، هرچند که موضوع پیچیده‌ای باشد، قابل حل و فصل است. موضوع دوم اینکه هشدار دادم منطقه خاورمیانه آبستن حوادث تروریستی خطرناکی است و همه باید با صدای واحد و موضع واحد علیه خشونت و افراطی‌گری موضع بگیریم و از مجمع عمومی سازمان ملل درخواست کردم قطعنامه-ای را تحت عنوان «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری» به تصویب برساند. خوشبختانه در موضوع اول بعد از ماه‌ها تلاش و گفتگو بین ایران و 1+5 در مجموع مذاکرات در یکی از مسایل مهم و پیچیده بین المللی، یعنی موضوع
هسته‌ای، به نتیجه رسیدیم و به توافق دست یافتیم و آن توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفت.
امروز بعد از سه سال من در حالی به نیویورک سفر می‌کنم که هشت ماه از آن توافق و اجرایی شدن آن توافق گذشته است. برای ما بسیار مهم بود که به جهان بگوییم نظام جمهوری اسلامی ایران همواره تأکید کرده است که موضوع سلاح‌های هسته‌ای و همچنین سلاح‌های کشتار جمعی جزو دکترین دفاعی کشور ما نیست و ایران هرگز دنبال سلاح‌های کشتار جمعی نبوده است. این برای جامعه جهانی به اثبات رسید که از لحاظ تعهد اخلاقی و سیاسی یک موفقیت بزرگ برای ملت و دولت ایران بود.
همچنین در خصوص فعالیت غنی سازی هسته‌ای که برخی از کشورها ظاهراً حتی با پیچ و مهره آن هم موافق نبودند، ما توانستیم به اذعان همه جامعه جهانی برسانیم که غنی سازی حق مسلم ملت ایران است و خوشبختانه امروز این مسیر و راه را در نطنز، فردو و اراک ادامه می‌دهیم. نکته سوم اینکه موضوع تحریم که از ابتدا یک ابزار غلط و نادرستی بود که بعضی‌ها به کار گرفته بودند و نهایتاً تحریم به ضرر همه بود، برداشته شد. البته در موضوع تحریم، که من نمی‌خواهم الان به تفصیل وارد شوم، دو موضوع برای ما بسیار اهمیت داشت، غیر از موضوعات فراوانی که در لیست تحریم بود؛ یکی موضوع انرژی و مسئله نفت و گاز بود و موضوع دوم روابط بانکی بود. در موضوع اول بعد از اجرایی شدن برجام، تحریم به طور کامل برداشته شده است و ایران فعالیت عادی خودش را در زمینه نفت و گاز انجام می‌دهد، اما در زمینه مسئله بانکی هنوز با مشکلاتی مواجه هستیم که باید طرف‌های توافق ما به تعهداتشان به طور 100 درصد و کامل در این زمینه عمل کنند.
موضوع دومی که از سه سال پیش من بر آن تأکید کردم اهمیت مبارزه با خشونت، افراطی گری و تروریسم بود و اینکه منطقه ما با معضل بزرگی به نام ناامنی و بی ثباتی مواجه شده است. خاورمیانه منطقه بسیار حساس و مهمی است. بی ثباتی در این منطقه نمی‌تواند در خود منطقه برای همیشه محصور باقی بماند. این بی ثباتی و ناامنی به دیگر نقاط سرایت خواهد کرد؛ همان طور که دیدیم تروریسم مرزی را نمی‌شناسد و در اروپا، آفریقا و آسیا و امریکا و همه جا متأسفانه ویروس تروریسم سرایت کرده است و همه جهان را مبتلا کرده است و ما باید در این زمینه تلاش مضاعف انجام بدهیم.
خوشحالم اعلام کنم ایران به عنوان یک سد دفاعی بزرگ در منطقه علیه تروریسم و القاعده و داعش بوده است و امروز هم به عنوان یک سد دفاعی بزرگ در برابر تروریست‌ها ایستاده است. من همه کشورهای جهان را دعوت می‌کنم که به طور جدی در مبارزه با تروریسم فعال باشند، چون این خطر فقط برای منطقه ما نیست، این خطر برای همه انسان‌ها و سراسر جهان هست و ما باید بتوانیم بالاخره دیر یا زود در برابر این مشکل به موفقیت دست یابیم و تروریسم را از بین ببریم. البته اشکالی از تروریسم همیشه در حدی در طول تاریخ بوده و خواهد بود اما با توجه به شرایط امروز که شرایط خطرناکی است امیدوارم بتوانیم با تلاش پیگیر و همه جانبه از آن عبور کنیم.
متشکرم، برای شنیدم سؤالات و پاسخ‌ها آماده‌ام.
گزارشگر شبکه CBS:
دستگیری‌های متعددی این اواخر در ایران صورت گرفته، من جمله یکی از اعضای تیم گفتگو کنندگان برجام. تعدادی از سران امریکا می‌گویند که این کوششی است برای ضعیف ساختن رهبری جناب‌عالی و موضع سیاسی جناب عالی. برای آنهایی که فکر می‌کنند در ایران تنش قدرتی وجود دارد، چه پاسخی می‌دهید؟ متشکرم.
رئیس جمهور:
البته در ایران مثل همه جوامع دموکراتیک به طور طبیعی اختلاف نظر وجود دارد. دولت هم موافقین فراوانی دارد، هم منتقد دارد و هم مخالف دارد. این طبیعت یک جامعه آزاد است و ما از این نظر هیچ گله-ای نداریم. اما درباره دستگیری‌ها در ایران اگر مورد یا مواردی بوده است در نهایت توسط دستگاه قضایی و قوه قضاییه مورد محاکمه قرار می-گیرند. اگر در مرحله دادسرا برای آنها جرمی در حد کیفرخواست به اثبات برسد، پرونده به دادگاه می‌رود، اگر در آنجا توقف بررسی را اعلام کنند، به طور طبیعی طرف آزاد می‌شود. بسیار از مواردی که هست در مرحله دادسرا خاتمه پیدا می‌کند و مواردی هم هست که ممکن است به دادگاه ارجاع بشود.
من به عنوان رئیس جمهور تلاشم بر این است که در ایران و همچنین در بخش قوه قضائیه و بخش‌های امنیتی، قانون به خوبی اجرا شود و این مسئولیت من است، مخصوصاً در زمینه اجرای قانون اساسی که مسئولیت اجرای قانون اساسی طبق قانون اساسی صرفاً بر عهده رئیس جمهور است و رئیس جمهور برای اجرای قانون اساسی مسئولیت دارد. من طبق وظایف خودم موارد را دنبال کرده‌ام و دنبال می‌کنم. البته بدان معنی نیست که هر موردی بنده اقدام می‌کنم آن اقدامات اعلام بشود و در رسانه‌ها مورد بحث قرار بگیرد.
آژانس خبری کیوتو نیوز ژاپن:
امروز در سخنرانی مجمع عمومی درباره اجرای برجام از طرف مقابل و به طور خاص بلوکه کردن برخی از برنامه‌های بانکی از طرف ایالات متحده صحبت کردید. می‌توانید مقداری از جزئیات را با ما در میان بگذارید. انتظار دارید امریکا در رابطه با اجرای برجام چه کاری انجام دهد؟ و اگر شرایط کنونی تغییر نکند دولت ایران با این موضوع چگونه رو به رو خواهد شد؟ متشکرم.
رئیس جمهور:
گله‌ای که ما از ایالات متحده امریکا در طول هشت ماه گذشته در نحوه اجرای برجام داریم این است که در اجرای تعهداتش و برخی از موارد شاهد تأخیر و در برخی از موارد هم شاهد اهمال و همچنین عدم شفافیت هستیم. من برای اینکه واضح تر بشود می‌توانم مثال بزنم. طبق برجام پس از اجرایی شدن برجام می‌بایست فروش هواپیماهای مسافربری به ایران آزاد باشد و تحریم و ممنوعیت در این زمینه برداشته شود. این بدان معنا بود که از همان روز اول همه مجوزهای لازم برای فروش هواپیما داده شود اما شما می‌بینید در این روزهای اخیر درباره فروش هواپیماهایی شبیه ایرباس یا بوئینگ نکات جدیدی اعلام می‌شود. گله ما از تأخیر است، چون از زمانی که برجام امضا شد تا زمانی که برجام اجرایی شد یک فرصت کافی برای تدوین همه آئین نامه‌ها و مقررات پیش روی دو طرف بود. ما به همه تعهداتمان عمل کردیم اما طرف مقابل ما مثل این موردی که گفتم تأخیر دارد. البته طرف مقابل که می‌گویم عمدتاً مقصودم ایالات متحده امریکاست بقیه کشورها تلاش می‌کنند که برجام اجرایی و عملیاتی بشود.
آن طوری که بانکهای بزرگ به ما می‌گویند امریکاییها در مسئله بانکها به صورت شفاف صحبت نمی‌کنند، یک بار به صراحت می‌گویند شما آزادید که با ایران کار کنید و مانعی پیش روی شما نیست و گاهی با لحنی صحبت می‌کنند که طرف را دچار شک و تردید می‌کنند، مثلاً
می‌گویند تحریم برداشته شده است ولی تحریم هسته‌ای برداشته شده است و حواستان باشد که تحریم‌های اولیه هنوز هم هست و باید آنها را دقیقاً مراعات کنید. یا اینکه بانکهای بزرگ را از شدت عمل خزانه‌داری امریکا نسبت به آنها می‌ترسانند و این موردی است که ما نسبت به آن اعتراض داریم. سازوکاری هم که برای اعتراض پیش بینی شده است مراحلی دارد که ما آن مراحل را طی کرده‌ایم و در حال طی کردن هستیم.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران:
سلام آقای دکتر، سفر خیلی طولانی داشتید، اول به ونزوئلا برای تحویل ریاست حنبش عدم تعهد و بعد از آن به کوبا رفتید و الان هم در امریکا که ملاقات‌های دوجانبه و چند جانبه‌ای با سران کشورهای جهان داشته‌اید.
مهم‌ترین نکته‌ای که در این سفر پیگیری کرده‌اید چه نکته‌ای بود؟
رئیس جمهور:
البته مسایلی که در کشورهای عدم تعهد در ونزوئلا مطرح بود و با سرانی که در آنجا ملاقات داشتیم و ملاقاتی که در کوبا با رئیس جمهور کوبا داشتیم، شاید در برخی از موارد با مسایل اینجا متفاوت باشد، اما در عین حال در همه این ملاقات‌ها یک بخش آن استفاده از فرصت پسابرجام بود؛ اینکه ما چطور روابط اقتصادی و روابط بانکی بین ایران و کشورهای دیگر را توسعه بدهیم و بتوانیم گذشته‌ای که در دوران تحریم ظالمانه قرارداشتیم و روابط کشورها با ما مشکلاتی داشت امروز آنها را جبران کنیم. در واقع برجام به نفع همه کشورها بود چون همه کشورها در معاملات اقتصادی‌شان با ما مشکلاتی داشتند و با اجرای برجام آن مشکلات یا برداشته شده یا کم شده است. بنابراین بهره‌برداری از این فرصت برای گسترش روابط اقتصادی و روابط سیاسی بود. موضوع دومی که در همه این ملاقات‌ها مطرح بود مسائل منطقه، ناامنی-های منطقه و مشکلاتی بود که در عراق، سوریه، یمن و سایر کشورها وجود دارد و نحوه همکاری ما در این مسئله بسیار مهم.
این دو نکته موارد اساسی بود که تقریباً در همه ملاقات‌ها مطرح بود، البته در عدم تعهد موضوعاتی راجع به فعال‌تر شدن جنبش عدم تعهد و نحوه رابطه ما با کشورهای امریکای لاتین مطرح شد، در اینجا هم با کشورهای مختلف درباره روابط دوجانبه و مسایل اختصاصی بین دو کشور بحث و گفتگو شد.
نیویورک تایمز:
متشکرم جناب رئیس جمهور، می‌خواستم به مطلبی برگردم که در رابطه با خریداری هواپیما به آن اشاره فرمودید که در حال حاضر ایران با دریافت مجوز از طرف ایرباس و بوئینگ می‌تواند این خرید را انجام بدهد. به احتمال زیاد این موضوع باعث می‌شود که موج کوچکی از تکنسین‌ها و متخصصین فنی غربی یا حتی امریکایی به ایران بیایند. آیا پس از چندین دهه جدایی به آنها خوشامد گفته خواهد شد و آیا فکر می‌کنید مجوز خریداری هواپیما باعث تجارت بیشتر با ایالات متحده خواهد شد یا خیر؟
رئیس جمهور:
ما همیشه با ملت و مردم امریکا رابطه خوب و دوستانه‌ای داشته‌ایم، امروز هم رابطه دوستانه‌ای داریم. همه امریکاییها یا از کشورهای دیگر که در طول سالیان گذشته به ایران می‌آمدند از میهمان نوازی ایرانی‌ها به عنوان یک نکته برجسته تعریف کرده‌اند.
اگر ما مشکلاتی داریم با دولت امریکاست نه با کمپانی‌ها، نه با مردم امریکا، نه با دانشگاهیان و نه با بخش‌های دیگر. ما همواره گفتگو
داشته‌ایم قبلاً هم با ایرباس و بوئینگ برای خرید قطعه یا اورهال برخی از بخش‌ها گفتگو داشته‌ایم.
بحث و گفتگو می‌کردیم و بعد از اجرایی شدن برجام و حتی قبل از اجرایی شدن برجام سفرهایی از سوی مسئولین ایرباس به ایران بوده است یا مقامات ایرانی سفر کرده‌اند، آنها هم به ایران آمده‌اند و تاکنون مسئولین بوئینگ چندین سفر به ایران داشته‌اند و مذاکرات مفصلی راجع به خرید هواپیما شده است و من فکر نمی‌کنم هیچ گونه مشکلی برای کمپانی‌های امریکا در ایران باشد.
من قبلاً در نیویورک رسماً در یک سخنرانی و چند بار هم در ایران تأکید کردم که بعد از برجام راه برای کمپانی‌های امریکا برای
سرمایه‌گذاری، فناوری و تکنولوژی از نظر ما باز است، حالا ممکن است از نظر امریکا مشکلاتی داشته باشند که باید مشکلات را حل کنند. اتفاقاً یکی از موارد مهم این است که بعد از برجام همه به خوبی از این فضا استفاده می‌کنند و تنها کشوری که نمی‌تواند به خوبی از این فضا استفاده کند کمپانی‌های امریکایی هستند به دلیل قوانین دست و پا گیر و نادرستی که از گذشته علیه ایران وضع شده است و همیشه این قوانین به ضرر خود امریکا بوده و خواهد بود. بنابراین از طرف ما برای اینکه بازرگانان، تجار، متخصصین و صاحبان فناوری و بخش‌های کارآفرین به ایران سفر کنند هیچ مانعی نخواهد بود.
المیادین TV:
سؤال بنده در رابطه با تنش فعلی در خاورمیانه است. شما دستتان را به سمت کشورهای متعددی از جمله عربستان سعودی دراز کردید ولی حتی الان که شما در سازمان ملل حضور دارید می‌بینیم که در مناطق مختلف یمن قتل عام قابل توجهی شده و فعالیت‌های طرف مقابل شما و همین طور زد و خورد در سوریه افزایش یافته است. به نظر می‌رسد که هیچ راه خروجی از این زد و خورد و جنگ وجود ندارد و جلسه دیروز شورای امنیت طبق انتظارات نتیجه نداد و چگونه فکر کنید که این آتش دامن گیر کشورهای دیگر مانند کشور شما نشود؟
رئیس جمهور:
همان طور که شما اشاره کردید ناامنی و بی ثباتی در منطقه ما از حد عادی پا را فراتر نهاده است. مشکلات بسیار زیادی همه منطقه را فرا گرفته است. در همسایگی ما چه همسایگان شرقی و چه همسایگان غربی شاهد مشکلات فراوانی هستیم. ما معتقدیم مسئله بی ثباتی و ناامنی در منطقه را باید حل کرد و با موضوع تروریسم که مسئله بسیار مهمی است باید با همکاری همدیگر مقابله کرد و اگر این کار نشود برای همه خطرناک است.
به اعتقاد من برخی از کشورها مثل عربستان یک اشتباه محاسبه‌ای دارند؛ به هر حال دو سال بمباران یمن برای آنها هیچ خاصیتی نداشته است و برای مردم مظلوم یمن خسارت بار و خون بار بوده است. شما در یمن می‌بینید هر روز، بمباران‌هایی صورت می‌گیرد و صدها زن و کودک در یمن کشته می‌شوند، تمام زیرساخت‌های این کشور از بین می-رود که مسیر نادرستی است که برخی کشورها از جمله عربستان سعودی انتخاب کرده اند.
خواست ما این است در حالی که منطقه ما از اختلافات و نزاع‌ها و ناامنی‌ها لبریز شده است و برخی کشورها به طور کامل در حال نابود شدن و ویران شدن هستند، باید همه کشورهای جهان و همه دولت‌ها، کشورهایی را که به اختلافات منطقه‌ای دامن می‌زنند، کشورهایی که متأسفانه کشورهای همسایه را بمباران می‌کنند و تروریست‌ها را کمک می‌کنند تحت فشار جدی قرار بدهند. سازمان ملل و شورای امنیت در این زمینه باید به نقش و مسئولیت خود عمل کند تا ما بتوانیم از این معضل بزرگی که منطقه ما با آن مواجه شده است، عبور کنیم.
البته ما هم برای امنیت خودمان نگران هستیم. اینکه ما با تروریست‌ها مبارزه می‌کنیم و در منطقه می‌جنگیم، یک دلیل آن درخواست دولت‌ها و ملت‌های منطقه از ماست و یک دلیل آن هم امنیت ملی خودمان است. اگر با تروریسم مبارزه نکنیم تنها بحث امنیت ایران یا منطقه خاورمیانه نیست، حتماً اروپا، افریقا، آسیا و بقیه قسمت‌های دنیا در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
المیادین TV:
اگر اجازه بدهید یک مطلب دیگر اضافه کنم در رابطه با قضیه حج. در طول سالیان سال تعداد زیادی مانند یمنی‌ها، سوری‌ها و ایرانی‌ها و حتی فلسطینی‌ها از طرف میزبان اجازه داده نمی‌شد که به حج بروند. شما فکر می‌کنید چطور می‌توانید این مشکل را که برای تمام مسلمان‌ها اهمیت زیادی دارد حل کنید؟
رئیس جمهور:
این ادامه همان سؤال بود یا سؤال جدیدی بود؟ در مسئله حج همه باید توجه کنیم که اختیارات کشور عربستان نسبت به زائرین و اینکه مردم باید به حج بروند یک اختیار نامحدود نیست. درست است که مکه و مدینه در سرزمین عربستان قرار گرفته است. اما مکه و مدینه مخصوصاً اعمال حج به عنوان یک وظیفه دینی و اسلامی متعلق به همه مسلمانان جهان است و همه مسلمانان باید آزادانه به اعمال حج بپردازند، باید بتوانند در چارچوب مقررات به زیارت بروند و برگردند؛ فرقی
نمی‌کند، همیشه یک سری مشکلات برای برخی از کشورها بوده و متأسفانه امسال این مشکلات شامل حال چند کشور از جمله ایران شد که ایرانی‌ها نتوانستند مراسم حج را انجام بدهند و عربستان باید به مسئولیت خودش در این زمینه عمل کند. این یک گناه بزرگ از لحاظ دینی است و اشتباه بسیار بزرگ از لحاظ سیاسی و نیز زیر پا گذاشتن مقررات دینی و مذهبی و روابط حسن همجواری است که عربستان زیر پا می‌گذارد.
امیدواریم عربستان در مسیر درست خودش قرار بگیرد و تکرار کاری که ما در این دو سه سال اخیر در عربستان شاهد بودیم می‌تواند برای کل منطقه فاجعه بار و برای خود عربستان بسیار خطرناک باشد.
ایرنا:
جناب رئیس جمهور با سلام و خوش‌آمد و خسته نباشید. شما در سخنرانی امروز در مجمع عمومی از امریکا و عربستان سعودی هر دو خواستید که رفتار گذشته و خسارت‌هایی را که وارد آورده‌اند جبران کنند. می‌خواهم بدانم چه وجوه مشترکی بین موضع‌گیری‌های عربستان و امریکا می‌بینید؟ ممنون.
رئیس جمهور:
البته در سخنرانی من دو موضوع متفاوت مطرح شد، وجه مشترک آنها تخلف از قوانین و مقررات بین المللی و تعهدات و اصول اخلاقی است. این وجه مشترک است اما در عین حال در مسئله امریکا آنچه ما در این سخنرانی از امریکا خواسته‌ایم و تأکید کرده‌ایم این است که امریکا باید به تعهدات بین المللی خود عمل کند. موضوع برجام یک موضوع دوجانبه نیست که بین ایران و امریکا باشد، موضوعی چند جانبه است. چون در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسیده است یک تعهد بین المللی محسوب می‌شود و امریکا باید دقیقاً به تعهدات خود که در برجام آمده عمل کند.
البته موضوع دیگری هم در سخنرانی بود و آن دست اندازی امریکا به اموال ایران بود که کاری که انجام دادند برای امریکاییها بسیار خطرناک است و آن اینکه اموالی که متعلق به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده است را با بهانه‌های واهی تصرف کردند و مسئله بسیار عجیبی در حقوق امریکا اتفاق افتاده است و آن اینکه کنگره به طور مستقیم در یک موضوع دادگاهی وارد عمل شده است و قانون گذاشته است. به نظر من، ما در کمتر کشوری سراغ داریم که تفکیک قوا را پذیرفته باشند و قوه مقننه در رأی دادگاه مداخله کند. کار بسیار عجیب و غریبی بود که در امریکا انجام گرفت.
البته ما این دست اندازی را به عنوان یک دزدی بین المللی محکوم می‌کنیم. ما در دادگاه لاهه شکایت بردیم و حتماً این شکایت را دنبال
می‌کنیم و به اعتقاد من در این دادگاه امریکا را محکوم خواهیم کرد و این پول را با سودش از امریکا پس خواهیم گرفت. اما در عین حال امریکا کار بسیار نادرستی انجام داده است، به دلیل اینکه در مسایل بانکی و سپرده‌ها و اسناد و مدارک بانکی و اوراق بهاداری که در دنیا وجود دارد و در بانکهای مختلف مورد معامله قرار می‌گیرد، اگر بنا باشد کشوری بخواهد با دادگاه‌های داخلی و مقررات داخلی با این مسئله برخورد کند آن وقت ناامنی بزرگی در مسایل بانکی و مالی به وجود می‌آید. این دو مسئله‌ای بود که راجع به امریکا بود.
اما راجع به عربستان مسئله عمدتاً به مسایل منطقه مربوط می‌شد، دخالت‌هایی که عربستان در امور داخلی برخی از کشورها می‌کند، بمباران یمن و جنایاتی که در یمن انجام می‌دهد، حمایت‌هایی که عربستان از تروریست‌ها در منطقه انجام می‌دهد، به اعتقاد من مشکل عمده ما با عربستان در مسایل منطقه‌ای است. از نظر دوجانبه ما با عربستان مسئله‌ای به آن صورت نداریم و اگر هم مشکلی داریم مشکلات کوچکی است که قابل حل و فصل است. مشکل بزرگ ما با عربستان مسایل منطقه است و بنابراین در سخنرانی اعتراض من به عربستان نقض قوانین و مقررات
بین المللی و جنایاتی است که در یمن توسط عربستان انجام می‌گیرد و همچنین نحوه رفتارش با زائرین خانه خدا که باید هم حیات و زندگی و هم امنیت مردم را تضمین کند و هم اینکه رفتارش با زائرین خانه خدا انسانی و اسلامی باشد.
رویترز:
شما در صحبت‌هایی که در روزهای اخیر در نیویورک داشتید فرمودید اگر امریکا در اجرای برجام به خوبی رفتار نکند زمینه‌ای برای بازگشت و برداشتن قدم‌هایی خواهد بود که به نفع کسی نخواهد بود؛ آیا این بدان معناست که اگر عدم اجرای برجام ادامه پیدا کند ایران موضوع برجام را کان لم یکن تلقی خواهد کرد و محدودیت زمانی برای این اقدام دارد؟ ممنونم.
رئیس جمهور:
اصل مسئله این است که تعهد چندجانبه تعهدی چندجانبه است؛ یعنی همه باید آن را مراعات کنند. به اعتقاد من همه هفت کشوری که ماه‌ها و سال‌ها پای میز مذاکره بودند؛ ماه‌ها مربوط به دورة اخیر است، از سال 2003 این مذاکرات آغاز شده و ادامه پیدا کرده است، معلوم است که اراده جدی در دنیا بوده است که این مسئله از طریق مسالمت آمیز و مذاکره به حل و فصل برسد. کشورها که بیکار نبودند این همه وقت صرف کنند، شبانه روز بنشینند و این بحث را ادامه بدهند و همه هم به این نقطه رسیده بودند که برای مسئله هسته‌ای جز یک توافق چندجانبه راه دیگری وجود ندارد.
بنابراین کاری که با زحمت به ثمر رسیده است معنی ندارد که ما برای حفط و نگهداری آن کوشش لازم را انجام ندهیم، اما چون امریکاییها در تخلف به تعهدات خودشان سابقه دارند، باید حواسمان جمع باشد و در این هشت ماه هم مواردی وجود داشته است که امریکاییها به تعهدات خودشان دقیقاً عمل نکرده‌اند، بنابراین ما باید حواسمان جمع باشد.
منتها اینکه اگر امریکا به تعهداتش عمل نکرد ما چه کار می‌کنیم، در خود برجام سازوکاری پیش بینی شده است که اگر کشوری شکایت داشت، آن شکایت را به کمیسیون مشترک ببرد. البته این کمیسیون در سطوح مختلف تشکیل می‌شود و در نهایت کمیسیونی خواهد بود که وزرای هفت کشور جمع می‌شوند و راجع به آن اعتراض رسیدگی می-کنند و به نتیجه می‌رسند. ما این مراحل را طی کرده‌ایم، همین امروز در نیویورک اجلاس کمیسیون مشترک بود و وزرای خارجه هفت کشور جمع شدند و بحث و بررسی کردند و خبر آن هم اعلام شده است که شما مطلع هستید و همه کشورها تأکید کردند که امریکا باید دقیقاً به همه تعهدات خود عمل کند.
واشنگتن پست:
دبیر کل در طول سخنرانی در سازمان ملل گفت که بیشتر قتل عام در سوریه توسط دولت سوریه به رهبری بشار اسد انجام شده است. سؤال بنده این است از آنجایی که بشار اسد از بمب‌های بشکه‌ای استفاده کرده است و روی مردم خودش گاز ریخته است، چرا دولت ایران از مردی که در سراسر دنیا خونخوار به حساب می‌آید حمایت می‌کند و آیا ایران حاضر است برای یک دوره موقت تمام پروازهای سوریه و پروازهای داخل سوریه را به زمین بنشاند تا کمک‌های انسان دوستانه به محتاجان رسانده شود؟ متشکرم.
رئیس جمهور:
موضوع سوریه موضوع رئیس جمهور سوریه نیست، ما مسایل بسیار مهمی در سوریه داریم. شما می‌دانید که در سوریه میلیون‌ها نفر آواره هستند، به بسیاری از مردم ماه‌ها و در برخی از موارد سال‌ها مواد غذایی لازم نرسیده است، داروی کافی در اختیار آنها نیست، فجایع انسانی در حال رخ دادن است. حدود 60 درصد از خاک سوریه در اختیار تروریست‌ها و داعش و جبهه النصره است و اینها آدم کشی می‌کنند، آدم‌ها را زنده زنده می‌سوزانند. شما در اخبار و فیلم‌ها دیده‌اید که چه جنایات بزرگی مرتکب می‌شوند؛ شاید در تاریخ این همه توحش و سبوعیت که امروز توسط داعش و امثال آنها در عراق یا سوریه یا در کشورهای دیگر مانند لیبی یا حتی یمن صورت می‌گیرد را کمتر شاهدیم.
مسئله مهم در سوریه اولین قدم این است که ما بتوانیم کمک‌های انسانی را به مردم برسانیم. در طول ماه‌ها و سال‌های گذشته از جمله خود ایران کمک‌های انسانی بسیار زیادی را به سوریه کرده است، کشورهای دیگر و سازمان‌های بین المللی هم انجام می‌دهند و همه ما باید تلاش کنیم که این کمک‌ها برسد. این کمک‌ها به پروازها ربطی ندارد، پرواز ممنوع یعنی به نفع تروریست‌ها کار کردن. چون تروریست‌ها به جز هواپیما همه چیز دارند. تروریست‌ها موشک دارند، خمپاره دارند، تانک دارند، نفربر زرهی دارند، توپخانه دارند. جز هواپیما همه چیز دارند. وقتی می‌گوییم هواپیما ممنوع یعنی به نفع تروریست قدم برداشتن؛ این حرف، حرف نادرستی است. حرف بی اساس و بی پایه‌ای است.
ما باید مسیرهای امن برای کمک رسانی را پیش بینی کنیم، در عین حال باید به شدت با تروریسم مبارزه کنیم. یادمان نرود که ریشه همه جنایات و این مسایل به تروریست‌ها برمی‌گردد. رئیس جمهور سوریه که قبلاً هم در سوریه بوده و حکومت می‌کرده است. چطور این کشتاری که شما می‌گویید الان اتفاق افتاده است؟ از وقتی شروع شد که تروریست‌ها به سوریه وارد شدند و شروع به قتل عام مردم کردند. مهم این است که ما با تروریسم مبارزه کنیم. در تمام آتش بس‌ها برای همه قدرت‌هایی که در مقطعی با آتش بس توافق کرده‌اند، مسئله ادامه مبارزه با گروه‌های تروریستی از جمله داعش و جبهه النصره مورد تأکید بوده است. چیزی نبوده که مورد اختلاف نظر باشد.
بنابراین از نظر من در سوریه مسئلة اول کمک رسانی به مردم است. مسئله دوم در سوریه مبارزه با تروریست‌هاست و موضوع سوم آماده کردن زمینه برای حکومت همه گروه‌ها و حضور آنها در حکومت آینده است و در نهایت رأی مردم به هرکسی و هر حکومتی رأی دادند، برای اینکه یک دموکراسی واقعی در سوریه به وجود بیاید.
سؤال:
جناب رئیس جمهور فکر می‌کنید امکانی وجود دارد که ایران ممنوعیت صادرات گندم از فدراسیون روسیه را بردارد؟ در این زمینه چه چیزی را پیش بینی می‌کنید؟ متشکرم.
رئیس جمهور:
ما برای روسیه نسبت به مسئله گندم مقررات خاصی نداریم. شما
می‌دانید که امسال گندم ما بیش از نیاز داخلی تولید شده است. ما در گندم هم به خودکفایی رسیده‌ایم و هم مقداری اضافه داریم که باید گندم را به فروش برسانیم. انبارها و سیلوهای ما برای ماه‌های متمادی مملو از گندم است. بحث روسیه نیست؛ به طور کلی در ماه‌های پیش رو ما دیگر واردات گندم نداریم، به دلیل اینکه ایران نیازی ندارد اما اگر راهی برای صادرات مجدد پیدا کنیم اشکالی ندارد که ما گندم را از روسیه وارد کنیم و بتوانیم آن را مجدداً صادر کنیم؛ یعنی اگر بخواهیم از هر کشوری گندم وارد کنیم بایستی برای صادرات مجدد باشد والا ما امسال خوشبختانه در محصول گندم به خودکفایی رسیده‌ایم.
Press TV:
متشکرم جناب رئیس جمهور. آقای دکتر روحانی همان‌طور که فرمودید از اجرای برجام هشت ماه گذشته است و شما گفتید همه طرفین باید به قول‌ها و تعهداتشان عمل کنند. شما به طور دقیق درباره گام هایی که باید برداشته شود و برداشته نشده است صحبت کردید. آیا درباره برخی از زوایای برجام که اجرایی نشده نگران هستید و پیام شما به ملتی که می‌گوید شاید آنچه باید با سرعت بیشتری انجام می‌شد، نشده است و نخواهد شد، چیست و آیا فکر می-کنید قسمت‌هایی از جامعه ایران هستند که الان معتقد باشند ما نبایستی وقت زیادی را صرف برجام می‌کردیم؟
رئیس جمهور:
برجام مسئله بسیار مهمی است. اگر کشوری در اجرای آن تعلل کند از اهمیت برجام کاسته نمی‌شود، از حیثیت آن کشوری که اهمال می‌کند کاسته می‌شود. جایگاه برجام به عنوان یک توافق بسیار مهم در منطقه و جهان در طول تاریخ حفظ خواهد شد. به هر حال در یک موضوع بسیار مهم که افکار عمومی دنیا را نسبت به ایران نگران کرده بودند و می‌گفتند ایران بمب هسته‌ای می‌سازد، در کدام نقطه می‌سازد، چطور است و با چه مشخصاتی است و کشورهای منطقه و جهان را نگران کرده بودند، مهم این است که در برجام توانستیم این نگرانی را برطرف کنیم.
ما را متهم کرده بودند که ما به دنیا دروغ می‌گوییم و در مسئله برجام ثابت شد که ایران درست می‌گوید و آنهایی که به ایران تهمت زده بودند دروغ گفته‌اند. پس یک موفقیت و پیروزی بزرگ سیاسی و اخلاقی برای ما بوده است. ما برای اینکه فعالیت هسته‌ای کنیم نمی‌توانستیم در بخش هسته‌ای تجارت کنیم مثلاً چیزی را خرید و فروش کنیم اما امروز مواد هسته‌ای را می‌فروشیم، مواد هسته‌ای را وارد می‌کنیم، در فناوری‌های مختلف هسته‌ای با دنیا همکاری می‌کنیم و نفت و گازمان را در حدی که مورد نظر ما هست به هر کسی که خواستیم با قیمت و چارچوب متعارف می‌فروشیم. تلاش می‌کنیم که هواپیمای مسافربری بخریم و با کشورهای مختلف قرارداد می‌بندیم.
من اخیراً از وزیر صنایع پرسیدم چند مورد از قراردادهایی که بین شما و کشورهای خارجی بسته شده اجرایی شده یا در حال اجرایی شدن است یعنی همه مراحل نهایی شدن را طی کرده است؟ ایشان بیش از هشتاد مورد را گفت که اینها نهایی شده و گزارش کتبی آن را هم برای من فرستاد.
برجام مسئله‌ای است که به نفع منطقه ما، ثبات منطقه ما و به نفع امنیت منطقه ماست. همه کشورها خوشحال هستند که با ما صحبت می-کنند چون دوست ما بوده‌اند و می‌خواستند با ما معامله و تجارت کنند. در این هشت ماه بیش از 40 درصد روابط اقتصادی ما با اروپا افزایش پیدا کرده است. بنابراین برجام اهمیت خاص خودش را دارد. البته از آن طرف هم اگر کسی موردی را اهمال و تخلف کند ما باید با صدای رسا بگوییم و برخورد کنیم و او را وادار کنیم. مثالی در فارسی داریم که می-گوید: «حق گرفتنی است.» ما باید از طرف حق‌مان را بگیریم. اگر به سادگی داد، به سادگی می‌گیریم؛ اگر به سادگی نداد به زور از او می-گیریم. به هر حال باید حقوق‌مان را اکتساب کنیم، بگیریم و اجرا کنیم، اما نسبت به امریکا هم معترض هستیم نسبت به مواردی که تأخیر و اهمال داشته است و همان طور که گفتم ما درخواست کمیسیون مشترک کردیم و امروز هم در کیمسیون مشترک همه موارد به تفصیل بحث شده و مورد بررسی قرار گرفته است.
سؤال:
سپاسگزارم جناب رئیس جمهور. جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا موافقت کردند که با توافق هسته‌ای که موارد تنش را بین دو کشور کاهش داده است همکاری کنند. آیا شما نگران هستید که قدرت
نمایی‌های چند ماهه اخیر نیروی دریایی و هوایی ایران ممکن است این فضای جدید را کاهش دهد یا از بین ببرد؟
رئیس جمهور:
ما همیشه در خلیج فارس با نیروهای امریکایی مشکلاتی داشتیم، مربوط به الان هم نیست، قبل از جنگ تحمیلی عراق به ایران هم ما کم و بیش داشتیم. می‌دانید که در دوران جنگ این موارد بیشتر شد. بعد از جنگ هم مواردی با امریکاییها داشتیم، گاهی اوقات این موارد پیش
می‌آید. همه ما باید تلاش کنیم به این گونه مشکلات دامن زده نشود. البته هر کشوری فضای اختصاصی دارد که در آن فضای اختصاصی که مال خودش است و مشخص شده است حتی هواپیمایی که غیرنظامی باشد و بخواهد عبور کند مجوز می‌خواهد که از آن فضا عبورکند. این روشن است و اگر هواپیمای جنگی باشد که به طور طبیعی معلوم است کشور باید از خودش دفاع کند.
بنابراین ما از فضای خودمان به خوبی دفاع می‌کنیم. در سال 91 زمانی که ائتلاف علیه صدام برای آزادی کویت می‌جنگیدند، مواردی داشتیم که امریکاییها تخلف کردند و از فضای ما عبور کردند، همان موقع ما به آنها اخطار داریم. البته بعد از یک یا دو بار نقض هوایی قطع شد. ما باید از فضا و آب‌های خودمان به خوبی دفاع کنیم.
من می‌خواهم این نکته را تأکید کنم نیروهای مسلح ما بی‌تردید
وظیفه‌شان نه ماجراجویی است و نه ماجراجویی خواهند کرد. وظیفه نیروهای مسلح ما دفاع از سرزمین و آب‌های خودشان و از منافع خودشان در آب‌های آزاد است. ما در آب‌های آزاد مشکلی نمی‌بینیم که کشتی‌هایی عبور کنند اما تجمع این همه نیروی دریایی و هوایی امریکا در منطقه خلیج فارس به چه دلیل است؟ دنبال چه هستند و به خاطر چه چیزی می‌آیند که این تزاحم به وجود بیاید؟ زمانی در منطقه جنگ بود می‌گفتند امریکاییها به این دلیل آمده‌اند. امروز در منطقه خلیج فارس جنگی نداریم، اگر هم جنگی هست حملات هوایی عربستان به یمن است که متأسفانه امریکاییها به جای اینکه جلوی این کار را بگیرند به عربستان کمک می‌کنند، بنابراین ما قصد ماجراجویی نداریم. ما قصد برخورد و تنش نداریم. نیروهای امریکایی هم در منطقه باید به همه قوانین و مقررات بین المللی احترام بگذارند و باید همه ما توجه داشته باشیم که امروز تنش در شرایط بسیار پیچیده کل منطقه خاورمیانه به نفع کسی نخواهد بود.
BBC world:
خانم می، نخست وزیر انگلیس در رابطه با تابعیت دوگانه خانم نازنین سقایی در طول جلسه‌ای که با شما داشتند صحبت کردند، چه جوابی به ایشان می‌دهید؟ بعضی‌ها معتقدند که ایران از این زندانی‌های دو تابعیتی به عنوان یک کارت با پتانسیل برنده شدن، چه انگلیسی باشند و چه امریکایی، استفاده می-کند؟
رئیس جمهور:
زندانی که کارت نیست. ما امیدواریم هیچ فردی از مقررات کشورها تخلف نکند و هیچ وقت هم دستگیر و زندانی نشود. امریکاییها هم
عده‌ای ایرانی را در زندان داشتند، آیا می‌توانیم این تعبیر را هم نسبت به آنها به کار ببریم و بگوییم ایرانی‌هایی را که دستگیر می‌کنند می‌خواهند به عنوان یک کارت از آنها استفاده کنند؟ بله، خانم می‌راجع به این مسئله هم در پایان گفتگوها اشاره‌ای کرد و از من کمک خواست که رئیس جمهور کمک کند برای برخی از افرادی که در زندان هستند و تسهیلاتی در اختیار آنها قرار بگیرد یا آزاد شوند. من برای ایشان توضح دادم که این دو تابعیتی که شما مطرح می‌کنید در قانون ایران پذیرفته شده نیست؛ یعنی ما در قانون ایران هیچ وقت دو تابعیتی را نپذیرفته‌ایم. ما یک تابعیت بیشتر نداریم و بنابراین ایرانی‌ای که هنوز هم تابعیت ایرانی دارد به عنوان یک ایرانی محسوب می‌شود و تبعه کشور دیگر محسوب نمی-شود و طبق مقررات داخلی ما به عنوان یک ایرانی با او رفتار می‌شود. این یک نکته که همگی باید به آن توجه داشته باشند.
نکته دوم اینکه ما همه باید در کشورهای خودمان تلاش کنیم قانون به دقت اجرا شود. ما به برخی از کشورهای غربی در اجرای قانون اعتراضاتی داریم، ممکن است آنها هم مواردی را داشته باشند که مطرح کنند. به نظر من در این موارد تلاش دولت، در قسمتی که طبق قانون اساسی بتواند، کمک به آنهایی است که گرفتار شده‌اند برای اینکه بتوانند سریع‌تر دوران محکومیت خودشان را سپری کنند.
CNN:
جناب رئیس جمهور متأسفم که سال گذشته نتوانستیم با شما مصاحبه کنیم و دیدار داشته باشیم. می‌دانم که شاید برای شما آسان نباشد که باز هم درباره آن مطلب صحبت کنید ولی شما به عنوان رئیس جمهور در طول چند ماه آینده یک رئیس جمهور جدید در ایالات متحده خواهید داشت و هر کسی که انتخاب بشود، احتمال دارد با انتخاب شدن آن شخص روابط ایران و امریکا تحت نفوذ نتیجه آن انتخابات قرار بگیرد. من کنجکاوم بدانم شما در تهران این انتخابات را چگونه می‌بینید و ریسک‌ها یا خطر پس رفت یا امید پیشرفت روابط را در این چارچوب چگونه می‌بینید؟
رئیس جمهور:
ما انتخابات همه کشورها از جمله انتخابات ایالات متحده امریکا را دنبال می‌کنیم. برخی از مردم هم ممکن است علاقه مند باشند و این موارد را دنبال کنند. برای ما مهم نیست که چه کسی در امریکا انتخاب می‌شود یا چه حزبی پیروز می‌شود. برای ما منافع ملی خودمان مهم است. هردولتی که در ایالات متحده امریکا روی کار باشد و اراده‌اش بر این مبنا باشد که به حقوق و منافع ملت‌ها و از جمله به حقوق و منافع ملی ایران احترام بگذارد و اراده و عملش کاهش تنش نسبت به جمهوری اسلامی ایران باشد، حتماً از طرف ایران هم پاسخ مناسب را دریافت می‌کند. اگر کسی دنبال این باشد که مشکلاتی را در روابط یا تنش‌های بین دو کشور را افزایش دهد یا به منافع ملی ایران احترام نگذارد، شرایط جدیدی برای ما پیش می‌آید.
شما می‌دانید که ما در طول 38 سال گذشته رؤسای جمهور مختلفی را از احزاب مختلف در داخل امریکا تجربه کرده‌ایم. در برخی از موارد شرایط، شرایط بهتری بوده است و رفتار دولت امریکا با ایران بهتر بوده است. در بعضی از موارد رفتار بدتری بوده است. در مجموع ملت ایران از رفتارهای دولت امریکا، همه دولت‌هایی که تاکنون روی کار آمده‌اند، راضی نیستند و دلایل روشنی هم برای این کار دارند. نسبت به بی-اعتمادی خودشان هم دلایل واضح و روشنی دارند. من امیدوارم دولت آینده هرکسی و از هر حزبی هست، در چارچوب احترام متقابل و منافع ملی ایران و امریکا مصالح را در نظر بگیرد که بتوانیم توافق بسیار مهمی را که در برجام به دست آمده است به خوبی حراست و حفاظت کنیم و ادامه بدهیم و شرایطی پیش بیایید که در آن شرایط شاهد خصومت و تنش کمتر بین دو کشور باشیم. متشکرم